Αρχική ΒΙΒΛΙΟ Ρεπορτάζ ΄΄ΑΝΕΜΩΛΙΑ΄΄ του ΙΣΙΔΩΡΟΥ ΖΟΥΡΓΟΥ από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

΄΄ΑΝΕΜΩΛΙΑ΄΄ του ΙΣΙΔΩΡΟΥ ΖΟΥΡΓΟΥ από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

08111

Ένα από τα μυθιστορήματα που κατέβασα από τα ράφια της βιβλιοθήκης τον καιρό της καραντίνας ήταν και το Ανεμώλια του Ισίδωρου Ζουργού. Κυκλοφόρησε το 2011 και έχοντας διαβάσει μια παλιότερη συνέντευξη του συγγραφέα όπου έλεγε ότι το βιβλίο είναι κάτι ζωντανό που γερνάει και αυτό,θέλησα να διαπιστώσω αν ισχύει κάτι τέτοιο σε ένα μυθιστόρημα που με είχε εντυπωσιάσει τον καιρό που το διάβασα,σχεδόν 10 χρόνια πριν.

Η σημερινή διαπίστωσή μου είναι ότι,όχι,δεν γέρασε. Εξακολουθεί να είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα,ένας ύμνος στην αντρική φιλία και τη φυγή. Και για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα,οι παρούσες γραμμές δεν αποτελούν κριτική δέκα χρόνια μετά, αλλά μια υπενθύμιση για ένα από τα καλύτερα ελληνικά μυθιστορήματα των τελευταίων πολλών χρόνων.

Ο ίδιος ο συγγραφέας έχει πει για τα Ανεμώλια:

Τα «Ανεμώλια» είναι ένα βιβλίο για την αντρική φιλία και τη φυγή. Μια παρέα παιδικών φίλων δραπετεύει με ένα ιστιοπλοϊκό στην αρχή του καλοκαιριού, αφήνοντας πίσω για πάντα όλη την προηγούμενη ζωή της.

Μέσα από τις περιπέτειες του ταξιδιού, το πικρό χιούμορ, τα απρόοπτα και την παλινδρομική μνήμη του αφηγητή, αναδύεται ο πρόσφατος νεοελληνικός μηδενισμός και η δίνη της χώρας τα τελευταία τριάντα χρόνια.

«Ανεμώλια» στη γλώσσα του Ομήρου είναι τα λόγια του ανέμου, τα μάταια, τα ανώφελα. Σε αυτό το μυθιστόρημα, που το διατρέχει μια συνεχής συνομιλία με τον ομηρικό κόσμο, ανεμώλια είναι η διαφυγή από τον κόσμο της αρσενικής απελπισίας, η απόδραση από την ασφυκτική καθημερινότητα, αλλά και η δίψα για την αναζήτηση της νεότητας κι εκείνης της ομορφιάς που καταλύει τον χρόνο.

Οι προθέσεις του Ισίδωρου Ζουργού είναι σαφείς.Το ίδιο και το αποτέλεσμά του. Η αναφορά στην Ομηρική Οδύσσεια καταλυτική.Το ίδιο και η γλώσσα που χρησιμοποιεί,με αναφορές στο μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας από την εποχή του Ομήρου και μετά.

Υπάρχει ο Αγαμέμνωνας, ο Μενέλαος, η ωραία Ελένη, ο Οδυσσέας, ο Νέστωρας, η Καλυψώ μεταφερμένοι στα χρόνια μας. Υπάρχει η ανθρώπινη φύση. Υπάρχει η ήττα. Υπάρχει και η νομοτέλεια.

΄΄Οι άντρες…. καμιά φορά,όταν έχουν ανάγκη να αισθανθούν νέοι, φεύγουν. Τα παλιά χρόνια έκαναν πόλεμο…. είτε έτσι είτε αλλιώς.τέτοιες στιγμές νομίζουν πως δε θα πεθάνουν ποτέ΄, λέει κάποια στιγμή ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος, που είναι καθηγητής φιλόλογος. Για να αναρωτηθεί, λίγο παρακάτω, για τους έφηβους μαθητές του:

΄΄Αυτοί, το νέο αίμα, άραγε φαντάστηκαν ποτέ τη δικιά μου αμηχανία μπροστά στην άλλη Οδύσσεια που κρυβόταν στο μυαλό μου όταν ήμουν όρθιος στον πίνακα; Φαντάστηκαν ποτέ ότι ο Οδυσσέας,όταν γύρισε στην Ιθάκη,θυμόταν συχνά την Καλυψώ; Εφτά χρόνια ήταν αυτά,πως να τα ξεχάσει;…. Μήπως φαντάστηκαν ποτέ οι δικοί μου έφηβοι πως τότε ο Οδυσσέας θυμήθηκε τους βοστρύχους της Καλυψώς,τα στήθη της και το παραγώνι στη σπηλιά που έκαιγε κορμούς από κέδρους και μοσχοβόλαγε γύρω η χόβολη και το μαλλί από τα υφαντά; Υποψιάστηκαν άραγε πως τότε ήταν που νοστάλγησε τη θαλπωρή της αθανασίας που του είχε προσφέρει η νεράιδα και σιχάθηκε μια για πάντα τα ανθρώπινα; Οι μαθητές μου δε το φαντάστηκαν ποτέ αυτό, όπως και πολλά άλλα,πως όμως να τους πεις πως καμιά φορά προτιμάει κανείς τη Χάρυβδη και τα κύματα από το βαρετό σπιτικό της κάθε μέρας ;΄΄

Ο Ισίδωρος Ζουργός έγραψε ένα μυθιστόρημα που είναι κλασικό εν τη γενέση του. Οι ήρωες του είμαστε εμείς οι ίδιοι. Με όλα όσα κουβαλάμε. Κατάφερε να γράψει για όλα αυτά που μας αφορούν,αλλά που σπάνια παραδεχόμαστε δυνατά. Οι περιγραφές, όχι μόνο της ΄΄περιπέτειας΄΄ με το ιστιοπλοϊκό, αλλά και της εφηβείας των ηρώων του σε μια Θεσσαλονίκη που μπορεί και να μην υπάρχει πια, είναι κατάθεση ψυχής,που κάνουν το Ανεμώλια ένα μυθιστόρημα που πρέπει ως άνθρωποι που μοιραζόμαστε την εποχή μας να το διαβάσουμε. Για να καταλάβουμε, πρωτίστως,τους εαυτούς μας και μετά όλα τα άλλα.

΄΄Στις μέρες μας βιώνουμε μια κρίση ειδικά εμείς η γενιά της μεταπολίτευσης που ως αντίδοτο προτείνεται από πολλούς ένα ταξίδι λογοτεχνικό πάνω σε ένα ιστιοπλοϊκό με το όνομα Θερσίτης και λίγους καλούς φίλους. Αυτό κάνει ο Ισίδωρος Ζουργός σε ένα από τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς σαλπάροντας με τους παλιούς του συμμαθητές σε ένα ταξίδι λίγων δεκαετιών στο βιβλίο του «Ανεμώλια», εκδόσεις Πατάκη, όπου μας μιλάει για την ανδρική φιλία και την απόδραση από την ασφυκτική καθημερινότητα αλλά και τη δίψα για την αναζήτηση της ακατάλυτης νεότητας κι εκείνης της ομορφιάς που καταλύει τον χρόνο. Οι 5 φίλοι τα βρόντηξαν όλα και αρμενίζουν στο Αιγαίο, ένα δρόμο γεμάτο μνήμες και μέσα από τις ταξιδιωτικές τους περιπέτειες και τις αναδρομικές αφηγήσεις παρουσιάζεται η Ελλάδα του 70 και του 80. Σαλπάρουν για τη Ρόδο/ Τροία χωρίς γυναίκες και κλειστά κινητά με στόχο να κλέψουν την ωραία Ελένη, το νεανικό τους έρωτα, μια χίμαιρα, προσπαθώντας να ξαναζήσουν την ελευθερία που βίωσαν ως μαθητές κατά διάρκεια της 5ημερης σχολικής εκδρομής. Ξαναγίνονται νέοι σ’ αυτό το ταξίδι ερωτοτροπώντας με πωλήτριες, κοιμούνται στην παραλία, κάνουν αγώνες κολύμβησης, καπνίζουν σα φουγάρα, πίνουν το καταπέτασμα, παίρνουν χρησμό από έναν γέρο –μάντη στον Αϊ-Στράτη. Μέσα από τις κουβέντες τους αναδύονται σταδιακά τα συμβάντα του παρελθόντος, οι ζωές τους που συμπλέκονται η μια με την άλλη.

“Ανεμώλια” στη γλώσσα του Ομήρου είναι τα λόγια του ανέμου, τα ανώφελα, τα επιπόλαια. Ο ομηρικός κόσμος είναι πανταχού παρών· «Μυκηναίος» είναι ο Δημήτρης, ο «άναξ ανδρών»· αυτός και ο ξανθός Χρήστος μεταγράφονται ως οι σύγχρονοι Αγαμέμνονας και Μενέλαος· ο Νικηφόρος, με το παρατσούκλι «Γέρος», είναι ο σοφός γέροντας Νέστορας. Ο πανύψηλος Στάθης, με την πλάτη γεμάτη τατουάζ για να τον προφυλάσσουν από το κακό σαν άλλη ασπίδα, παραπέμπει στον Αχιλλέα. Ο Νίκος, ο λόγιος της παρέας, καταγράφει την ιστορία τους, την οποία αργότερα θα αφηγηθεί ως άλλος Οδυσσέας στην αυλή των Φαιάκων.

Το βιβλίο χωρίζεται σε είκοσι τέσσερα κεφάλαια, όσες και οι ραψωδίες των ομηρικών επών με τίτλους όπως «Πατρόκλεια»,«Νέκυια», «Καλυψώ», «νόστος» και στο μότο υπάρχουν φράσεις από την Οδύσσεια του Ομήρου και εκείνη του Καζαντζάκη, αλλά και από τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις ολοφάνεροι συμβολισμοί και αντιστοιχίες με τα ομηρικά έπη΄΄,έγραψε ο Γιάννης Ρουμπάκης για το βιβλίο.

Όλα όσα ζήσαμε από τη μεταπολίτευση και μετά περνούν μέσα από τα Ανεμώλια. Μέσα από τις διαφορετικές οπτικές της κάθε ηλικίας και της κάθε εποχής. Από τη φούσκα της ΄΄επιτυχίας΄΄.συλλογικής και προσωπικής, μέχρι τη φούσκα του μιλένιουμ.΄΄ Το μιλένιουμ ήταν τελικά μιά σαχλή γιορτή μέσα σε τόσες άλλες που είχαμε ζήσει. Οι μόνοι που είχαν σοβαρό λόγο να γιορτάζουν ήταν οι παραγωγοί σαμπάνιας,πυροτεχνημάτων,ψευδαισθήσεων γενικώς΄΄.Ακόμα και η φούσκα του καταγεγραμμένου έρωτα.΄΄Είχαμε παντρευτεί από κάτι σαν έρωτα,τα τελευταία χρόνια ζούσαμε μέσα σε κάτι σαν αξιοπρέπεια΄΄.

Σχεδόν δέκα χρόνια μετά,λοιπόν, τα Ανεμώλια αντέχουν γερά. Ίσως γιατί είναι γραμμένα από αληθινά υλικά. Και αυτά δεν γερνούν ποτέ.

΄΄Οι γυναίκες των παιδικών φίλων είναι νερό και λάδι:όσο και να θέλεις να τις ανακατέψεις,κάποια ώρα ξεχωρίζουν. Δικαιοσύνη. Η αντρική φιλία,ψυχολογικό φαινόμενο με παρενέργειες,οφείλει να στεγάζεται κατά μόνας και να συντηρείται στο ψάρεμα,στα καφενεία σε τελικούς κυπέλλων,σε ταβέρνες, μπαρ και ολιγοήμερες εξορμήσεις στο Άγιο Όρος πιστεύεις δεν πιστεύεις. Τι είναι αυτό που κάνει τους άντρες να αναζητούν φιλία και συντροφικότητα; Είναι μάλλον η γεύση της υστέρησης,η έλλειψη της συναισθηματικής τους αυτάρκειας.Οι γυναίκες μας ζούσαν και βασίλευαν με συναισθηματικά ψίχουλα,τους ήταν φαίνεται αρκετό. Οι κουρασμένοι σύζυγοι εδώ και χρόνια κοίταζαν στα σύννεφα και χάραζαν εκεί πάνω σχέδια και όνειρα με μολύβια από υδρατμούς,ενώ αυτές ψωμοζούσαν συναισθηματικά κάτω στο χώμα με την αγάπη των παιδιών και των συγγενών τους. Μας βαρέθηκαν,μπορούσαν να ζήσουν και χωρίς εμάς. Δικαιοσύνη΄΄.


Ακολουθείστε το Koitamagazine.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα καλλιτεχνικά νέα!

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθήστε μας στο instagram



Προηγούμενο άρθροΔιονύσης Σχοινάς – «Αλλάζω»: Η νέα του επιτυχία «μαγεύει» το airplay και το YouTube
Επόμενο άρθροΆρση μέτρων: Μετακινήσεις, παραλίες, εστίαση, εκκλησίες – Δείτε αναλυτικά τι ανοίγει, πότε και πώς