Ο ήχος του δρόμου αποκτά χρώμα, χορεύει στις φλέβες, στις χορδές μιας ηλεκτρικής κιθάρας, ακολουθώντας το δικό του ρεύμα, το ρεύμα των ανθρώπων, του δυνατού παλμού, μιας δόνησης που φέρει την αδρεναλίνη στο ύψιστο μιας ενέργειας, που με ρευματικούς, με ιλιγγιώδεις ρυθμούς προκαλούν μια ασύλληπτη έκσταση, δίνουν την ώθηση σε ένα πνεύμα να εμπνευστεί και να δώσει το ερέθισμα μέσα από τα δαιδαλώδη, παράξενα κύματα μιας διεγερτικής μουσικής, που δεν ηρεμεί, ουδόλως απλώς αναζωογονεί, μα παραθέτει μια διδαχή, μια μεθυστική διαστολή συναισθημάτων, καταθέτει με όλα τα όργανα της μελωδίας μια ψυχή, έτοιμη να κηρύξει την άφιξη της, σε ένα κλουβί συναισθημάτων να σπάσει τα καλούπια της, να εκραγεί και όλα να αφεθούν ελευθέρα στην αλήθεια του ήχου, στη φυγή.
Ο συνθέτης του παράλογου αυτού πλέγματος της μουσικής, προκαλεί έναν ανεπανόρθωτα διεισδυτικό ρυθμό.
Ο Αντώνης Μιτζέλος βλέπει τη μουσική να πάλλεται παντού, στους δρόμους, στους ανθρώπους. Σε έναν επαναστατικό καταλύτη, με την δική του οπτική, τραβά μπρος ολοταχώς προς τη δική του πλάση ήχων, νότων, της τζαζ, της ποπ μουσικής, σαν μια ανακάλυψη, που έδωσε το σήμα του διαφορετικού, μια έμπνευση και ένα πάθος προς την πλήρη κατανόηση του λόγου και της συνυπάρχουσας μουσικής υπόκρουσης, δυνατής ή γαλήνιας, ενώ μπορεί και δοκιμάζει την κατασκευή του, την συγγραφή των στίχων του, στην ενοποίηση διάφορων ήχων της φύσης, ή των κρυφών «ρύπων» της πόλης, που τονώνουν και ρυθμίζουν τη μουσική στο ηδονικότερο αποκορύφωμα της.
Πότε ξεκίνησε το πάθος σας για την μουσική; Χάρισμα ή επίμονη και επίπονη δουλειά θα χαρακτηρίζατε την άνοδο σας;
Ξεκίνησα να παίζω μουσική από μικρή ηλικία, όταν έπιασα στα χέρια μου μια κιθάρα. Έκτοτε μελέτησα πάρα πολύ. Είμαι αυτοδίδακτος στην κιθάρα, μα έκανα αργότερα, γύρω στα 19 μου, μαθήματα ανώτερων θεωρητικών και Jazz εναρμόνιση στο Κεντρικό Ωδείο με καθηγητή τον Σπύρο Ραφτόπουλο. Άνοιξε η μουσική μου σκέψη τότε και μπόρεσα να κατανοήσω την μουσική που θαύμαζα και που άκουγα από τους δίσκους που είχα. Χωρίς το ταλέντο δεν έχει νόημα η μελέτη των τεχνών, αλλά και δεν έχει νόημα το ταλέντο εάν δεν το αναπτύξεις.
Τι εστί μουσική για τον Αντώνη;
Η μόνη αλήθεια είναι η μουσική. Είναι η βασική αρχή της Κιθαρωδίας μου. Όλες οι άλλες πηγάζουν μεν μέσα από την δόνηση, μα στην πορεία κάπου εισχωρεί μέσα τους η σκοπιμότητα εξουσίας του πνεύματος και του χρόνου. Στο σημείο αυτό παγώνω όταν γυρνώ πίσω και μετράω πόσο χρόνο και ενεργεία ξόδεψα από το δώρο της ζωής στο να τις κατανοήσω μα και να ζήσω με το φως τους. Η μουσική αυτό είναι για έμενα, και αυτό μεταφέρω όταν γράφω κάτι νέο ή όταν είμαι επί σκηνής.
Με τον Μαχαιρίτσα δημιουργήσατε την μπάντα P.L.G –όπως ονομάστηκε αρχικά- δηλαδή τους Τερμίτες όπως μετονομάστηκε. Πιστεύετε πως το συγκρότημα αυτό ήταν το πρώτο σας πλατύ μουσικό σκαλοπάτι;
Στα σίγουρα ήταν. Ήμουν μόλις στα δέκα εννέα μου χρόνια, με μεγάλα όνειρα και ατέλειωτη όρεξη για μουσική. Δοκιμάσαμε τότε να γράψουμε και να παίξουμε ένα είδος πολύ πρωτοποριακού ροκ με έντονο χρώμα από την Βυζαντινή μουσική και τελικά καλλιτεχνικά το επιτύχαμε. Η εμπορική όμως αποτυχία τότε, ήταν παταγώδης, μα χρόνια μετά η δουλειά αυτή, δηλ. το άλμπουμ Αρμαγεδδών, έτυχε παγκόσμιας κυκλοφορίας και επιτυχίας, μα εμείς είχαμε πλέον διαλυθεί σαν συγκρότημα και ήδη είχαμε αλλάξει προηγουμένως και το ύφος της μουσικής μας, αλλά και τις αποφάσεις ζωής για παραμονή στην Ελλάδα.
Γράψαμε τραγούδια με Ελληνικό στίχο και ηλεκτρικό ήχο στήνοντας επί της ουσίας, αυτό που λέμε σύγχρονο Ελληνικό αστικό τραγούδι, ήχος της πόλης δηλαδή, και μονοπωλήσαμε το είδος στην χώρα για μια δεκαετία. Επί της ουσίας οι Τερμίτες είναι το σκαλοπάτι που πάτησαν και πατούν οι επόμενοι μουσικοί του είδους.
Έχετε συνεργαστεί με μεγάλους καλλιτέχνες όπως η Αρβανιτάκη, η Ζουγανέλη, ο Κότσιρας, η Πρωτοψάλτη κ. α . Πως μοιάζει το συναίσθημα του συνθέτη όταν ακούει σχεδόν καθημερινά τις δημιουργίες του;
Η αλήθεια είναι πως ακούω τη μουσική μου καθημερινά από τα ραδιόφωνα ή τις συναυλίες που παρακολουθώ εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Χαρά μου δίνει, γιατί αισθάνομαι πως λειτουργεί μέσα στην κοινωνία η δουλεία μου και επαληθεύονται οι επιλογές μου. Ισόποση χαρά βεβαίως εισπράττω όταν ακούω και όμορφες μουσικές που δεν έχω γράψει εγώ μα άλλοι συνθέτες. Με συγκινεί και μου χαρίζει δύναμη το γεγονός πως η μουσική διατηρεί στις ημέρες μας την βαθύτατη επιρροή της στην συναισθηματική διαμόρφωση των ανθρώπων όλων των εθνών, επιπέδων μόρφωσης, πολιτικών πεποιθήσεων και οικονομικής επιφάνειας. Λειτουργεί σαν οδηγός πέρα από το φως.
Πως ήταν η συνεργασία σας με τον Μαχαιρίτσα; Θα θέλατε να συνδημιουργήσετε ξανά;
Η συνεργασία αυτή κρατάει από το 1980 και με μεγάλα ή μικρά χρονικά κενά συνεχίζει έως και σήμερα. Δεν θα ήθελα να ξανα συνδημιουργήσω με κανέναν. Είναι κάτι που το έκανα αρκετά στο συνθετικό μου παρελθόν και είχε και πολύ καλά αποτελέσματα. Έχω πολύ μεγάλο όγκο εργασίας μου, που ενώ έχω ολοκληρώσει συνθετικά δεν έχω κατορθώσει να εκδώσω. Μιλώ βεβαίως για μουσικές και έργα για μικρά ή μεγάλα μουσικά σύνολα, μια σύγχρονη μουσική που είναι αποτέλεσμα της συνεχούς μελέτης και έρευνας που κάνω από το 2000 και μετά. Αισθάνομαι λίγο άβολα με τον δημιουργικό χρόνο που έχω στη διάθεση μου αλλά και την παράλληλη ανάγκη να ταξιδέψω και να αισθανθώ πράγματα που δεν χόρτασα στην μέχρι τώρα ζωή μου. Δεν υπάρχει λοιπόν ούτε χώρος ούτε χρόνος πλέον για συνδημιουργίες, μα μόνο για αντιμέτωπες με την προσωπική μου αλήθεια συνθέσεις.
Είχατε πει κάποια στιγμή πως πλέον θέλετε εσείς να τραγουδάτε τα τραγούδια σας. Από πού πηγάζει αυτή η επιθυμία και τι αισθάνεστε όταν τα τραγουδάτε;
Είναι κάτι το οποίο και το είπα μα και το έκανα. Έχω κυκλοφορήσει ήδη πέντε τραγούδια και τραγουδώ τα τελευταία αρκετά χρόνια. Ομολογώ πως είναι μια διαδικασία και ένας ρόλος επί σκηνής που δεν τον είχα υπηρετήσει ποτέ. Έχει την γοητεία του, έχει και την πλάκα του, μα το σπουδαιότερο που έχει είναι η άμεση επικοινωνία με το κοινό. Σπουδαία αίσθηση και ανταμοιβή. Τα τελευταία χρόνια λοιπόν, ασφαλώς συνεχίζω να γράφω και για άλλους ερμηνευτές, μα τραγουδώ εγώ τα τραγούδια μου στις παραστάσεις μου με τον τρόπο και το ύφος που τα έγραψα, περιγράφοντας με ακρίβεια τα νοήματα, τα συναισθήματα και τους λόγους για τους οποίους τα έγραψα.
Θετικό πρόσημο έχει το γεγονός πως η ανταπόκριση του κοινού είναι ικανή να γεμίσει έναν χώρο όπως είναι η Βαβέλ ή μια συναυλία σε ένα καλοκαιρινό θέατρο. Στην σκηνή της Βαβέλ τα δύο τελευταία χρόνια βρήκα έναν χώρο πολύ όμορφο, στα μέτρα μου και με εξαιρετικούς συνεργάτες, αφού οι ιδιοκτήτες είναι και οι ίδιοι καλλιτέχνες και μάλιστα διακεκριμένοι και ενεργοί. Έγινε το στέκι της Κιθαρωδίας. Πέρυσι κάναμε 34 επαναλαμβανόμενες, ανεπανάληπτες παραστάσεις-συναυλίες και φέτος συνεχίζουμε με χαρά!
Ποια ήταν η πιο αλλόκοτη-ευφυέστατη έμπνευση σας για ένα τραγούδι;
Η έμπνευση είναι μια πνευματική κατάσταση με ελάχιστη χρονική διάρκεια, κάθε φορά που συναντά τον δημιουργό. Επί της ουσίας, ο εμπνευσμένος δημιουργός είναι ένας ικανός εντολοδόχος των μουσών που από ερώτα καλείται να μεταφέρει την αρχική δόνηση από το σύμπαν στη γη. Στο επόμενο στάδιο, η μουσική ηθική και η ποσότητα του ταλέντου είναι αυτή που με την επεξεργασία και την κατηγοριοποίηση θα δώσουν την μουσική στους ανθρώπους και την φύση ως δώρο. Η διαδικασία του λαμβάνεις-δίνεις δώρο προϋποθέτει και ανάλογο τρόπο ζωής. Πρέπει να παραμένεις πάντα ανοιχτός και καθαρός στη ψυχή. Η μουσική δράση είναι ισχυρότερη από την παρουσία για τους δημιουργούς, μα το ταξίδι και η απάρνηση της νομοτέλειας και των ορίων είναι η προϋπόθεση για να γράψουν.
Τι άποψη έχετε για τα ακούσματα των νέων αυτή την εποχή;
Υπάρχει μια μεγάλη μερίδα νέων που ψάχνει και βρίσκει ότι καλό δώρο έχει να του κάνει η μουσική που έχει γραφτεί τα τελευταία, πολλά χρόνια, υπάρχει μια άλλη μερίδα νέων που δεν ακούει καθόλου μουσική παρά μόνο τον στίχο των τραγουδιών και αυτό συμβαίνει γιατί αυτή η μερίδα της νέας γενιάς έχει υποστεί αισθητική υπερσυμπίεση, βομβαρδισμό νεοταξικών ιδεών και συναισθηματική τύφλωση με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αντιληφθεί κάτι, το οποίο κινείται στην σφαίρα του μη αποδεδειγμένου ορθολογικά. Δεν εισπράττει εννοώ την αλήθεια και την ουσία της μουσικής άρα και της ίδιας της ζωής. Υπάρχει και η μερίδα ανεγκέφαλων νέων που ακούν ό,τι σκουπίδι παίζεται στους χώρους που συχνάζει, περισσότερο για την φάση και το σκηνικό παρά για την ουσία της διασκέδασης τους. Ανίκανοι να αντιδράσουν στην κακή αισθητική, θολωμένοι από τον παρακμιακό προτεινόμενο Αμερικανικό τρόπο καταστροφής ψυχών της νέας τάξης πραγμάτων.
Τι ακούτε όταν είσαστε δυστυχισμένος -όταν αναπολείτε- όταν είσαστε ευτυχισμένος και όταν απλά θέλετε κάτι να ακούσετε για εσάς;
Σε αυτές τις καταστάσεις συνήθως προτιμώ να παίξω ή να γράψω μουσική παρά να ακούσω. Σε κατάσταση ευτυχίας προτιμώ την ησυχία. Όταν απλά θέλω κάτι να ακούσω πηγαίνω πίσω στα αγαπημένα άλμπουμ της δισκοθήκης μου ή ακούω κλασσική μουσική από το «εσύ σωλήνας».
Θα γράφατε ξένα έντεχνα τραγούδια –αν δεν έχετε ήδη γράψει ;
Θα έγραφα ναι, και μάλιστα με την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα μας, στον χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων, η μόνη λύση για να επιβιώσω οικονομικά είναι να γράψω κάτι για το εξωτερικό. Το έχω κάνει στο παρελθόν σε Αμερική κι Ιαπωνία και τα τραγούδια πήγαν πολύ καλά.
Ποια είναι η πιο αποτυχημένη, συμφώνα με τις απαιτήσεις σας- σύνθεση και ποια η πιο επιτυχημένη;
Ορθή σύνθεση είναι αυτή που πληροί τις αρχιτεκτονικές αρχές της μελωδίας, επιλέγει το σωστό τονικό ύψος και την κατάλληλη κλίμακα σε σχέση με την αλληλουχία συναισθημάτων ή εικόνων που θέλει να περιγράψει εκπληρώνοντας στο έπακρο την μουσική μεταφορά της κατάστασης, που έχει επιλέξει ο δημιουργός της να εννοήσει δονητικά. Επιτυχής σύνθεση είναι αυτή που τηρεί τις ορθές προδιαγραφές, αλλά έχει να λάβει και να μεταφέρει ευλογία. Η μουσική γίνεται αντιληπτή κυρίως μέσω των αισθήσεων, αλλά είναι δημιούργημα αιθερικό. Το να ζεις επί της τύχης, εσύ και οι δημιουργίες σου, απαιτεί αυτοεκτίμηση, ασταμάτητη έρευνα, αποδοχή της ευτυχίας και ικανοποίηση από την ζωή. Επιτυχία είναι η επαλήθευση των επιλογών σου. Στον αιθερικό αντίποδα, αποτυχημένη σύνθεση είναι αυτή που είναι μη ορθή μεν μα γνωστή στις μάζες, και παράγει αρνητική ενέργεια και αρρώστιες προς τους ακροατές της συμπαρασύροντας τους στα απόνερα της τύχης.
Τέλος, σε ποιούς αφιερώνετε σήμερα τα τραγούδια σας;
Κάθε φορά που ξεκινώ να γράψω μια μουσική, έχω εκ των πρότερων τον λόγο, τα πρόσωπα ή τις καταστάσεις που θέλω να περιγράψω. Έτσι και κάθε τραγούδι έχει διαφορετική αφετηρία και κατάληξη. Όταν απλά αυτοσχεδιάζω, τότε φροντίζω να είμαι πομπός και δεκτής ταυτόχρονα των δώρων χωρίς την παρεμβολή του μυαλού. Από ένα σημείο και μετά άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως οι ουσιώδης αποδεκτές είναι αυτοί που θα αγαπήσουν τα τραγούδια και θα τους επιτρέψουν να κατοικήσουν μέσα τους. Το πόσο “σουξέ” γίνονται ή το πόσο τα παίζουν τα ραδιόφωνα δεν είναι δείκτης επιτυχίας των τραγουδιών μα εμπορικός δείκτης και με αφορά ελάχιστα.
Τα τραγούδια που δεν έχουμε γράψει ακόμα, είναι αυτά που μας συνδέουν με ένα αόρατο πνευματικό νήμα με όλους τους προηγούμενους Έλληνες δημιουργούς, από τότε που ακούστηκε η μουσική σαν οργανωμένη επιστήμη στον πλανήτη.
Φωτογραφίες: Γιάννης Βλασερός
