Μια ζεστή και τρυφερή αγκαλιά είναι ανεκτίμητο δώρο και η Παγκόσμια Ημέρα Αγκαλιάς, που γιορτάζεται στις 21 Ιανουαρίου.
Αποτελεί μια καλή ευκαιρία -αλλά και υπενθύμιση- για να τη χαρίζουμε απλόχερα, όλο τον χρόνο, στα αγαπημένα μας πρόσωπα, καθώς, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, έχει ευεργετικές ιδιότητες τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό-συναισθηματικό επίπεδο.
Η Αμαλία Ατσαλάκη, δρ Κλινικής Ψυχολογίας-ψυχοθεραπεύτρια μέσω τέχνης, μέλος του θεραπευτικού προσωπικού της Μονάδας Εφήβων-Νέων Αθήνας του ΟΚΑΝΑ «Ατραπός» και επιστημονική συνεργάτις του Πάντειου Πανεπιστημίου, μιλάει στη «Ραδιοτηλεόραση» για τη σπουδαιότητα της σωματικής επαφής όσον αφορά την ψυχοσυναισθηματική μας ανάπτυξη, για την αγχολυτική δράση της, αλλά και για τη σχέση των εφήβων με την αγκαλιά στην εποχή της τεχνολογίας.
«Η σωματική επαφή είναι κρίσιμη για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη κάθε πλάσματος που έρχεται στον κόσμο. Ο John Bowlby, ευρέως γνωστός για τη διατύπωση της «θεωρίας του δεσμού», η οποία ανατρέχει στις απαρχές της προσκόλλησης του βρέφους στη μητέρα του και εξετάζει την προοδευτική ανεξαρτητοποίησή του από αυτήν καθώς μεγαλώνει, υποστήριξε ότι το υπόβαθρο του δεσμού ως ψυχικής συνθήκης ανιχνεύεται στο κράτημα του βρέφους στην αγκαλιά: με άλλα λόγια, η συναισθηματική σχέση εδράζεται σε μια αρχική «χωρική» εγγύτητα. Η αρχική αυτή εγγύτητα, που αν σκεφτούμε την περίπτωση ενός συγκεκριμένου ζώου, του καγκουρό,προβλέπεται και από την ίδια την ανατομία, από την οποία εμπνεύστηκαν στη συνέχεια και οι άνθρωποι, σχεδιάζοντας «μάρσιππους», αποσκοπούσε, κατά τον Bowlby, καταρχήν στο να παρέχει ασφάλεια από πιθανούς κινδύνους. Αυτό επιβεβαιώνεται στην καθημερινότητα από τη γνώριμη συνθήκη του μικρού παιδιoύ που φοβάται και κρύβεται στην αγκαλιά της μητέρας του ή χτυπά και καταφεύγει εκεί ζητώντας να το φιλήσει για να γίνει καλά».
κ. Ατσαλάκη, ποια είναι τα οφέλη της σωματικής επαφής, σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν διενεργηθεί;
Έρευνες σε ποντικάκια έχουν δείξει ότι τα νεογνά που απολαμβάνουν σωματική εγγύτητα κατά την πρώτη περίοδο της ζωής τους αναπτύσσουν περισσότερους υποδοχείς για νευροδιαβιβαστές που δρουν αγχολυτικά στον εγκέφαλο, έχουν λιγότερο υψηλά επίπεδα κορτικοστεροειδών, ορμονών δηλαδή που σχετίζονται με το στρες για την αντιμετώπιση ενός πιθανού κινδύνου, καλύτερες γνωστικές επιδόσεις και βραδύτερο εκφυλισμό των κυττάρων του ιππόκαμπου, εγκεφαλικής δομής που σχετίζεται με τη μνήμη, αργότερα στη ζωή τους. Όσο για τους ανθρώπους, και ειδικά για παιδιά που πάσχουν από κάποια μορφή αισθητηριακής αναπηρίας, η επικοινωνία διά της αφής λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό αντισταθμιστικά, υποβοηθώντας καίρια την ανάπτυξή τους.
Οι νέοι άνθρωποι, που, στις μέρες μας, περνούν τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο τους σκυμμένοι πάνω από ένα κινητό ή μια οθόνη παιχνιδομηχανής, έχουν χάσει την «αξία» της αγκαλιάς;
Μεγαλώνοντας, τα παιδιά ανταλλάσσουν, σε ολοένα και μικρότερη πλέον ηλικία, την αγκαλιά με την «καλωδίωση» σε κάποια ηλεκτρονική συσκευή,υπολογιστή ή κινητό, από την οποία «αγκιστρώνονται» κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το να βρίσκονται «συνδεδεμένοι» στον παγκόσμιο ιστό, και κατά κύριο λόγο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αντικαθιστά τον φυσικό δεσμό, που βιώνεται συχνά ως δέσμευση, καθώς από αυτόν δεν μπορείς να ξεγλιστρήσεις τόσο εύκολα όσο μπορείς να εξαφανιστείς από μια εικονική πλατφόρμα.
Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για τους εφήβους, οι οποίοι αποτελούν τους πιο ένθερμους χρήστες των ψηφιακών μέσων. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, η ανάγκη του εφήβου να πάρει απόσταση από τους γονείς του, αποφεύγοντας την έντονη σωματική επαφή μαζί τους, ώστε να αποκοπεί από τις ρίζες της παιδικής εξάρτησης, να διαφοροποιηθεί και να μεγαλώσει, θα πρέπει να γίνεται σεβαστή, όσο κι αν μια τέτοια ξαφνική απομάκρυνση πληγώνει και αιφνιδιάζει γονείς «εθισμένους» στα χάδια και στις αγκαλιές.
