Λακωνικός, ετυμόλογος κι ευγενής, μιλώντας με σεβασμό για όλους και για όλα, ο Μίμης Πλέσσας αναντίρρητα, αποτελεί αστείρευτη πηγή γνώσεων και βιωμάτων.
Έχοντας πολλές διακρίσεις στο βιογραφικό του, μετρώντας σημαντικές συνεργασίες και δημιουργίες που έχουν αντέξει στον χρόνο, ως χαλκέντερος δημιουργός αποτελεί μια ήρεμη δύναμη κι έχει πολλά να μας διδάξει μέσα από την ταπεινότητα και το ήθος του.
Μας έχει κληροδοτήσει ένα καλλιτεχνικό και πνευματικό υλικό μείζονος σημασίας για τον πολιτισμό μας. Οφείλουμε, λοιπόν, να το διαφυλάξουμε και να το παραδώσουμε ακραιφνές στις γενιές που έπονται.
Τον προσεγγίσαμε λίγο πριν την προγραμματισμένη συναυλία που έδωσε στον πολυχώρο AELIΑ, μαζί με τον τραγουδιστή Σπύρο Κλείσσα. Συνοδευόμενος από τη γοητευτική του σύζυγο, Λουκίλα Καρρέρ, μας μίλησε για όσο η πολυτέλεια του χρόνου μάς το επέτρεψε, κι έπειτα μας μάγεψε με τις αλησμόνητες μελωδίες του.
-
Kύριε Πλέσσα, έχετε καταφέρει με μεγάλη επιτυχία να ακολουθήσετε δύο πολύ δύσκολες ατραπούς στη ζωή σας, αυτήν της γνώσεως των επιστημών κι αυτήν της μουσικής. Πώς καταφέρατε , λοιπόν, να τις συνδυάσετε;
Ως εξής απλά. Είμαι αυτοδίδακτος μουσικός. Αλλά πριν κάνεις την επόμενη ερώτηση, βρες μου ποιος από τους μεγάλους μύστες της μουσικής, δεν ήταν αυτοδίδακτος;! Φαντάζομαι γνωρίζεις τον Ιωάννη Σεβαστιανό Μπαχ. Αυτός ο άνθρωπος , λοιπόν, για να αποδείξει την αλήθεια του καλοκουρδισμένου κλειδοτύμπανου, τι έκανε; Κάθισε κι έπαιξε, έτσι στα καλά καθούμενα, ένα πρελούδιο και μία φούγκα για κάθε τονικότητα. Αυτό σήμερα, αποτελεί και θα αποτελεί εις τον αιώνα τον άπαντα, τον μπούσουλα για οποιονδήποτε θέλει να υπηρετήσει την τρίφωνη αρμονία. Απ’την άλλη μεριά, η ταπεινότης μου, εξίσου αυτοδίδακτος, σκέφτηκα κάποια στιγμή πως σήμερα πια, πρέπει να δούμε, τι μπορεί να αποκτηθεί ως διδακτέα ύλη για τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Σκέφτηκα ότι η δωδεκάφωνη αρμονία θα ήταν κάτι πολύ ενδιαφέρον. Έπιασα λοιπόν, το ντο ρε μι φα# σολ# λα# και το αραίωσα κι από εκεί που ακουγόταν μια κακοφωνία άμα τα έπαιζες μαζί, μόλις τα αραίωνες ακούγεται μια συγκλονιστική, όμορφη, απρόσμενη, ατελείωτη, καινούργια αρμονία. Κι είπα δεν κάθεσαι κύριε, να γράψεις ένα πρελούδιο και μία φούγκα για την κάθε τονικότητα με αυτήν την αραίωση κι αυτές τις αρμονίες.
-
Με λίγα λόγια η μία επιστήμη αλληλοσυμπλήρωνε την άλλη. Αν δεν κάνω λάθος οι σπουδές σας σχετίζονται με τη φυσική και τα μαθηματικά.
Τελείωσα τη φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αριστούχος στη φυσική, αριστούχος στην οργανική χημεία και πολύ περήφανος γι’αυτό, διότι το έκανα επειδή ήταν επιθυμία της μανούλας μου, να μην γίνω μουσικάντης. Κι εγώ το κατάφερα, δεν έγινα μουσικάντης, έκανα τους μουσικάντες μουσικούς!
-
Πολύ εύστοχο αυτό που είπατε. Συνεχίζω με τη μετάβασή σας στις ΗΠΑ για συνέχιση των σπουδών, όπου βρεθήκατε αντιμέτωπος με ποικίλα μουσικά ερεθίσματα. Η τζαζ για παράδειγμα βρισκόταν στο απαύγασμά της.
Άμα μπλέξουμε σ’αυτά, είναι πολύ περίεργες ιστορίες, όπου η τύχη τελείως απροσδόκητα, τελείως απρόσμενα, μ’έκανε να βρίσκομαι στην Αμερική και στα καλά καθούμενα να παίζω με το σεπτέτο του Harry James. Και μέσα σε λίγη ώρα ανακάλυψα πως λέγεται Xαρίδημος Δημητριάδης!
-
Γνωρίζω επίσης, πως παίξατε μαζί με τον Coleman Hawkins και τον Lester Young. Πώς νιώσατε, όταν σε τόσο μικρή ηλικία, βρεθήκατε να παίζετε με τα ιερότερα των μουσικών θηρίων της εποχής εκείνης;
Ένιωσα σαν στο σπίτι μου, με αποδέχονταν ομοτράπεζο. Οι τζαζίστες όπου πηγαίνουν να παίξουν, μόλις τελειώσει το μεροκάματο, αφήνουν μισή ώρα να περάσει και πηγαίνουν στα σύνορα της πολιτείας που παίζουν. Εκεί, κλείνονται μόνοι τους και παίζουν όσο συμβαίνει, όπως λέμε. Αρχίζουν, κι ο ένας προσπαθεί να επηρεάσει τον άλλον. Έτσι και πούνε “it happens”, σημαίνει ότι κάτι συμβαίνει και συνεχίζουν. Στη δική μου περίπτωση ξεκινήσαμε στη 1 και 20 και τελειώσαμε στις 6 και μισή το πρωί, παίζοντας μόνο ένα κομμάτι, το Υesterdays του Jerome Kern.
-
Ας επιστρέψουμε στα των Αθηνών. Με αφορμή την παράσταση «Γοργόνες και Μάγκες», η οποία γνωρίζει μεγάλη επιτυχία, θα ήθελα να μου μιλήσετε για τα συναισθήματά σας καθώς και για την άποψή σας σχετικά με τη μεταφορά του στο θεατρικό σανίδι.
Κορίτσι μου γλυκό, όταν είσαι κατουρημένος από τη συγκίνηση, δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτα άλλο! Καταλαβαίνεις πώς ένιωσα όταν με ανέβασαν στη σκηνή κι αγκάλιασα τον Γιάννη Βογιατζή. Τα παιδιά που το υπηρετούν είναι συγκλονιστικά παιδιά. Όχι μόνο το σέβονται, αλλά το ξεπερνάνε κάθε βράδυ. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα μπορούσαν, όταν μου είπαν «Πάμε να το ανεβάσουμε.», να το φτάσουν σε τέτοια επίπεδα ερμηνείας, σεβασμού και δυνατοτήτων διαιώνισης γιατί μπορεί με τη μεγαλύτερη ευκολία να κρατήσει κι 152 σεζόν!
Eίμαι πολύ δοτικός άνθρωπος κι απ’τη στιγμή που πιστεύω ότι κάτι πρέπει να γίνει, είμαι έτοιμος να δώσω τα πάντα! Οποιοδήποτε παιδί έρθει και μου ζητήσει να το βοηθήσω, θα το βοηθήσω όσο γίνεται για να φτασει στο καλύτερο που μπορεί.
-
Είχατε κάποιου είδους ανησυχία, πέρασε από το μυαλό σας κάποια αρνητική σκέψη ότι μπορεί να μην πετύχει;
Όχι, ποτέ. Γενικά, είμαι πολύ δοτικός άνθρωπος κι απ’τη στιγμή που πιστεύω ότι κάτι πρέπει να γίνει, είμαι έτοιμος να δώσω τα πάντα! Οποιοδήποτε παιδί έρθει και μου ζητήσει να το βοηθήσω, θα το βοηθήσω όσο γίνεται για να φτάσει στο καλύτερο που μπορεί. Στην προκειμένη περίπτωση δεν χρειάστηκε τίποτα, είναι όλα τα παιδιά καλύτερα απ’ό,τι φαντάστηκα.
-
Σε γενικές γραμμές, οι ταινίες στις οποίες συμμετείχατε ως δημιουργός, καθώς και τα τραγούδια καθ’αυτά, αποτελούν φορείς ηθογραφικών στοιχείων κι αντανακλούν το χρώμα μιας άλλης εποχής στις νεότερες. Περιμένατε πως θα αντέξουν τόσο πολύ στον χρόνο; Πιστεύετε πως έχουν διαφυλαχθεί και προβληθεί κατά τον δέοντα τρόπο;
Ποιος είμαι εγώ που θα το κρίνω αυτό;! Κοίταξε, η αλήθεια είναι ότι φάγαμε τέτοιο βρίσιμο την εποχή που τα κάναμε, τέτοια απαξίωση που σήμερα, όπου έρχονται τα γεγονότα και μας δικαιώνουν, δεν ξέρω πού να κρυφτώ για να μην στενοχωρήσω αυτούς που μας βρίζανε.
-
Ποιοι παράγοντες διαδραματίζουν μείζονα ρόλο κατά τη γνώμη σας, στη δημιουργία ενός κομματιού;
Για εμένα, το να πλησιάσω ένα τραγούδι ή μία εκτέλεση, δύο παράγοντες παίζουν ρόλο. Ο ένας είναι η χροιά που έχει ο τραγουδιστής κι ο άλλος, αυτό που τολμάει ο στίχος.
-
Ποια είναι η απόψή σας για το σημερινό ποιόν της μουσικής; Είστε δεκτικός σε νέα ακούσματα;
Κοίταξε, όσες φορές μου έχει ζητηθεί να ακούσω κάτι, δεν αρνήθηκα ποτέ να το κάνω. Επίσης, δεν είπα ποτέ ψέματα για το πόσο σημαντικό είναι αυτό που άκουσα ή για το πόσο ανεπαρκές. Άλλωστε, πάντα υπήρχαν δυο ειδών συνθέτες, οι αληθινοί κι οι ψεύτικοι. Εγώ θα βοηθήσω και τον ψεύτικο, μπας και βρει τον σωστό δρόμο, τον αληθινό όμως, θα τον βοηθήσω σε τέτοιο επίπεδο που να είναι υπεράνω πάσης αμφισβήτησης. Έτσι είμαι, έτσι ήμουν κι έτσι θα ΄μαι.
-
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους ανθρώπους που προσπαθούν να αφιερωθούν στην τέχνη;
Εάν το εννοούν, να ξεχάσουν ο,τιδήποτε άλλο και να αφιερωθούν στ’αλήθεια. Γιατί η τέχνη και μάλιστα η τέχνη της μουσικής, είναι αδηφάγος, παμφάγος κι απόλυτη.
Ευχαριστώ θερμά τον κύριο Πλέσσα για την εποικοδομητική συζήτηση και τη θετική ενέργεια που μου μετέδωσε. Του εύχομαι ό,τι καλύτερο σε όλους τους τομείς της ζωής του.
Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τη Βίκυ Παρασκευοπούλου, η οποία μεσολάβησε για την επίτευξη αυτής της συνάντησης.
Φωτογραφίες: Γιάννης Βλασερός
