Αρχική ΘΕΑΜΑ ΘΕΑΤΡΟ Η λαθεμένη εικόνα που έχουμε για την Τέχνη και το Θέατρο

Η λαθεμένη εικόνα που έχουμε για την Τέχνη και το Θέατρο

Drury-Theater-small

Θα σας παραπέμψω κάποιους σπουδαίους ανθρώπους που χάραξαν πολύχρωμες σελίδες στην ιστορία του Θεάτρου.

Προτού συνδιαλλαχθούμε με τα πνεύματα αυτά που μεγαλούργησαν στο θέατρο, αμφιταλαντεύομαι γύρω από την ουσία, την αναγκαιότητα αυτής της «χίμαιρας» θεάτρου που στεγάζουν ανύπαρκτα και υπαρκτά όντα, τα φερέφωνα της Τέχνης, μ’ αρέσει.

Γιατί το πόδι σου ακουμπά την μοκέτα του κατωφλιού αυτής της μυστηριώδους στέγης; Σε ποιον βυθό θα βουτήξεις, αφού περιδιαβείς αυτό το σανίδι που ακόμη τρίζει από τα βαριά πέλματα τον θεατρανθρώπων; Κάποιοι στηρίζονται στην ιδέα πως θέατρο είναι μια πόρτα διεξόδου από τον πραγματικό κόσμο, συνθλίβεται και όλα γίνονται μάταια την ύστατη ώρα, διότι συνειδητοποιεί πως τίποτα δεν επιλύθηκε στο χάος της ζωής του. Για κάποιους το θέατρο, είτε ξετυλίγεται ένα δραματικό δρώμενο είτε μια κωμωδία, είναι μια παράλογη μετουσίωση της πραγματικής ζωής που ξεγεννά την αλήθεια, όμως, δεν είναι πιστευτό το επιχείρημα πως ό,τι  τραγωδοποιείται είναι «παράλογο». Σε μια συνέντευξη που είχα με τον ηθοποιό Θανάση Κουρλαμπά, μου εκμυστηρεύτηκε πως θέατρο είναι μια συμφωνία του ηθοποιού με τον θεατή, πως ο ηθοποιός είναι αναγκασμένος να ξυπνήσει συναισθήματα στον θεατή, αλλιώς ο κόπος της διαδρομής στο θέατρο, όσο και η πληρωμή του εισιτηρίου, θα προκάλεσουν ένα κενό και μια δυσαρέσκεια στην κυκλική σφαίρα του θεάτρου.

30069979_1627966260657277_1477777322_o

Είναι άραγε το θέατρο υποκειμενικό; Είναι ατομική η σκέψη, είναι για τη μονάδα; Δεν υπάρχει συλλογική συνείδηση… γι’ αυτό οι άνθρωποι είναι τόσο βιαστικοί; Παρακολουθώντας το αριστούργημα του Σαιξπηρ, τον «Άμλετ», συνειδητοποίησα κάτι: Ο κάθε θεατής έχει το δικαίωμα να ψαχουλέψει, να κατασταλάξει και ν’ αλλάξει γνώμη για μια θεατρική παράσταση από την ημέρα που την είδε μέχρι το πέρας του πρώτου τριανταήμερου, μετέπειτα, δεν έχει κανένα επιχείρημα να τεκμηριώσει την γνώμη του, και αυτό σημαίνει πως δεν «είδε» στο εσώτερο του δρώμενου. Τι νοώ; Πόσες γνώμες είναι αρκετές για να εμπεριστατωθεί πως ένα έργο εξέπληξε ή απλώς μειδίασε; Πάμπολλες, έτσι δεν είναι; Ο ένας που θα εναντιωθεί στον πύρινα αυτόν που θα συγκροτηθεί απλώς θα είναι ξεκρέμαστος στον θεατρικό πυλώνα.

“ Στο θέατρο υπάρχει πάντα ένα στοιχείο πραγματικότητας μέσα στην ψευδαίσθηση και ένα στοιχεία ψευδαίσθησης μέσα στην πραγματικότητα ”

Jan Kott: «Ένα θέατρο ουσίας»

“ Μόλις πριν λίγο γλίστρησε πάνω στη σκηνή ο μακροπόδαρος χλωμός πιερότος, μόλις πριν λίγο ο θεατής μάντεψε μέσα απ’ αυτές τις κινήσεις την αιώνια τραγωδία της ανθρωπότητας που υποφέρει σιωπηλά ”

Vsevolod Meyerhold: «Κείμενα για το θέατρο»

“ Αν το θέατρο θέλει να μας ξαναγίνει αναγκαίο, πρέπει να μας δώσει όλα αυτά τα στοιχεία που υπάρχουν στον έρωτα, στο έγκλημα, στον πόλεμο ή στην τρέλα “

Antonin Artaud: «Το θέατρο και το είδωλό του»

Ο άνθρωπος που εμπνέει και μακροπρόθεσμα θα συνεχίσει να το κάνει, ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ:

“Το αύριο και το αύριο και το αύριο σέρνεται με το μικρό του βήμα ημέρα την ημέρα, ως τη στερνή γραμμένη συλλαβή του χρόνου

          ………………………………

Ζωή ’ναι φευγαλέα σκιά, φτωχός θεατρίνος, που με στόμφο τρώει την ώρα του ’πα στη σκηνή και πια δεν ξανακούγεται”

Αναμένατε, εκτός του Σαίξπηρ, κάποιον επιφανέστερο; Το θέατρο, λοιπόν, είναι βυθός και όχι «αφρός». Πλανεμένοι από τα θέατρα που μοιάζουν με ανάκτορα, από εκείνα τα «βασίλεια» που θαρρείς πως κολυμπάς στην χλιδή και της ανωτέρας κλάσεως ανθρώπων, έχουμε την πεποίθηση πως αληθινό θέατρο είναι εκείνο που διεξάγεται από πολυμελής θιάσους, επιφανείς ηθοποιούς, με πλούσια σκηνικά και χρήμα ν’ ανεμίζει από την εξώπορτα, πως το θέατρο είναι για τους πλούσιους, για τους μορφωμένους, εκείνους που έχουν περιθώρια να ονειρεύονται και να οραματίζονται αφού έχουν επιλύσει κάθε εκκρεμότητα επιβίωσης. Για καιρό, έγινα μια πλανόδια θεάτρων, που έμοιαζαν με σπίτι ανθρώπου που ανήκει στην μεσαία ή τη φτωχή τάξη, ζεστό και μικρό. Εκεί όπου μια θεατρική παράσταση προεκτείνεται, γίνεται συλλογική, γίνεται διάλογος, γίνεται επαφή και επικοινωνία. Κάπου κάπου, σε κάποια συνέντευξη, κλεφτο-κοιτούσα τις διαδικασίες των προβών, άκουγα τον σκηνοθέτη με προσήλωση, που ξεχνούσα για λίγα λεπτά τον συνεντευξιαζόμενο, μέχρι που με επανέφερε η πραγματικότητα: Με ποιον τρόπο αυτοί οι άνθρωποι τρυπώνουν στις ψυχοσυνθέσεις των ηρώων κάποιου κειμένου, τις πλάθουν, τις κυοφορούν και τις ξεγεννούν στη σκηνή (;), με τον σκηνοθέτη να γίνεται η «μαία» τους και εμείς μετέχοντες, αν και παρατηρητές. Μικρό θέατρο εννοεί κάποιος μικρά εγχειρήματα, ουδόλως, μικρό θέατρο σημαίνει οικογένεια, φιλία, πρόσωπα γνώριμα, θεατρικές πράξεις που αναπτύσσονται σε ένα καβούκι που μετατρέπεται σε έναν κολοσσό ψυχικής κατάνυξης. Αγάπη για την Τέχνη είναι ο κάθε δημότης, ο κάθε άνθρωπος αυτού του κόσμου να βλέπει θέατρο. Φτωχοί, πλούσιοι είναι θεατές και οι δυο και τους αξίζει το ίδιο θέαμα με διαφορετικά, αν θέτε, ερεθίσματα.

30118510_1627963563990880_1116443608_n
Θέατρο Μικρό Πολυτεχνείο

Κάποτε η πολιτεία πλήρωνε, ως δημόσια δαπάνη, το εισιτήριο κάθε φτωχού Αθηναίου πολίτη. Το θέατρο είναι ένα σύντομο βιβλίο. Το βλέπεις-διαβάζεις και χαράζεται για πάντα. Όμως, είναι λησμονημένο πια, απαξιώνεται το μικρό θέατρο, ως ένδειξη φτώχιας, ή μειώνεται ως προς την ποιότητά του. Οφείλω να προτρέψω κάτι τέτοιο, επουδενί δεν νοείται αυτή η σκέψη.  Το μικρό θέατρο είναι η στέγη του παλαίμαχου ηθοποιού, όλοι είναι καλοδεχούμενοι και όλοι είναι κομμάτι της θεατρικής τέλεσης. Δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε πάντα, ή μάλλον, ας μην εμπιστευόμαστε πάντα τις διθυραμβικές παραστάσεις, εκείνες που προβάλλονται πολύ αλλά για λιγοστούς λόγους. Έχουν την θελκτική τους όψη τα μεγάλα θέατρα, δεν αντιλέγω, όμως, πιστεύω πως η μόρφωση και η προέλευση του πραγματικού θεάτρου, αυτό το αρχέτυπο του θεάτρου, προέρχεται, εκ’ φύσεως, από το μικρό σανίδι, εκεί όπου αποφαίνονται ο ιδρώτας, τα δάκρυα και έχει πάρει σχήμα ο ψυχικός μόχθος.

29855282_1627966413990595_1818903910_n
Μικρό Θέατρο, Αγρίνιο

Το θέατρο είναι η αντανάκλαση της ψυχής μας. Παραστάσεις όπως οι «Φυλακισμένες», το «The Curing Room», «Σήμερα ξύπνησα παιδί», «Μια φωνή κι ένα ψέμα» κ.ά, – φερόμενα ως παραδείγματα- είναι από εκείνα τα έργα που σε μια θεατρική φωλιά θες να τις μοιραστείς, ωσάν τροφή, και με τ’ άλλα νεογνά.

Υπάρχουν ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις, υπάρχουν σχολικές, δημιουργούνται ακόμη και από άτομα με κινητικά και άλλα προβλήματα, στο βιβλίο του Πάβελ Κόχουτ «Φτωχέ Φονιά», ακόμη και ψυχασθενής έκαναν θέατρο -ακόμη κι αν αυτό βασίζεται σε φανταστικά γεγονότα.

Εν κατακλείδι, τι είναι θέατρο; Δεν ξέρω, σίγουρα δεν ξέρω. Υποθέτω πως είναι ένα μαξιλάρι με αγγελικά όνειρα… αστειεύομαι φυσικά, θέατρο είναι ένα δράμα με ποντικότρυπες που κρύβονται κωμωδίες, κάποιοι πιάνονται στην φάκα όταν προσπαθούν βίαια να βάλουν τα χέρια τους, και άλλοι, φρόνιμοι, κοιτούν με το εξερευνητικό τους μάτι λίγη θεατρική ευτυχία, γιατί αν δεν βρεις το ποντίκι, το δωμάτιο θα βρωμίσει από ένα αργόσυρτο και δύσοσμο δράμα…


Ακολουθείστε το Koitamagazine.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα καλλιτεχνικά νέα!

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθήστε μας στο instagram



Προηγούμενο άρθροΓαριδοσαλάτα με ρόκα και ντοματίνια
Επόμενο άρθροΚι όμως το κοριτσάκι της φωτογραφίας είναι διάσημη ηθοποιός