Πρόκειται για τον πρώτο τόμο μιας τριλογίας πού,με γενικό τίτλο ΄΄Επιστροφή στη Σμύρνη΄΄, επιχειρεί να ζωντανέψει την ελληνική ιστορία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 30.
Μια εντυπωσιακή ,σχεδόν επική τοιχογραφία της εποχής,ζωγραφισμένη με έντονα,γήινα χρώματα.
Ουσιαστικά η ιστορία ξεκινάει το 1997,όταν ο Πάρης, ο εγγονός του κεντρικού ήρωα, του γιατρού Πλάτωνα Πειλίδη,αρχίζει να ψάχνει την ιστορία της οικογένειάς του. Κάποια στιγμή μονολογεί λέγοντας ΄΄Ιστορία και ήρωες είναι τρύπες και χαρτί, όπως οι φιγούρες του Καραγκιόζη΄΄.
”Για τον Πάρη” αλήθεια σημαίνει κάτι που δεν πρέπει να ξεχαστεί΄΄, Η αλήθεια δε λέγεται ποτέ.Εκείνο που λέγεται ονομάζεται ΄΄μύθος΄΄. Ακούγεται παράλογο,αλλά η αλήθεια βρίσκεται στους μύθους. Άλλωστε,δεν ήταν κάποτε οι μύθοι τόσο πιστευτοί,όσο είναι σήμερα η θρησκεία και οι ιδεολογίες μας;Κι ύστερα,όταν διηγείσαι κάτι, το καταλαβαίνεις καλύτερα. Μια ιστορία με μύθους μπορεί να περιέχει περισσότερη αλήθεια από ό,τι πολλά βιβλία που υποτίθεται ότι τους περιφρονούν και δεν ασχολούνται με μυθολογίες.΄΄.
Ο ΄΄μύθος΄΄ξεκινά στη Σμύρνη το Σάββατο 6 Μαϊου του 1897. Περνάει από την Σίφνο και καταλήγει στην Αθήνα. Η ιστορία δύο οικογενειών,πολύ διαφορετικών μεταξύ τους,που οι τύχες τους μπλέκονται. Ο Πλάτων και η Βάσω. Εκείνος Σμυρνιός που έφυγε από την πόλη που γεννήθηκε για να αποφύγει την τιμωρία για ένα έγκλημα που ουσιαστικά,δεν έκανε,εκείνη γόνος του Καρλ Μίνερ, του Γερμανού σταυλίτη του Όθωνα. Μπροστά στα μάτια μας,όπως και στων ηρώων.ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897. Αμέσως μετά,ο Μακεδονικός αγώνας, η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, τα γεγονότα στο Κίλλερ, τρέχουν ασταμάτητα τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα και οι ήρωες του βιβλίου διασταυρώνονται με αυτά.
Ιστορικά πρόσωπα, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Δημήτριος Γούναρης, ο βασιλιάς Γεώργιος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Παύλος Μελάς, ο Ίων Δραγούμης, ο Μανώλης Καλομοίρης, η Μαρίκα Κοτοπούλη, ο πρίγκηπας Ανδρέας και η πριγκίπισσα Αλίκη και πολλοί άλλοι ακόμα,διασταυρώνουν τα βήματά τους με αυτά των ηρώων. Ο καθένας στο πόστο του.
Και παράλληλα με τα μεγάλα γεγονότα,τα γεγονότα που έγραψαν Ιστορία, οι καθημερινές ιστορίες των πρωταγωνιστών του βιβλίου. Που ζουν, ερωτεύονται, παντρεύονται, κάνουν παιδιά, ή μένουν μόνοι, όπως συμβαίνει πάντα στους απλούς ανθρώπους που δεν φωτίζει καμία Ιστορία τη ζωή τους..
Δεν είναι εύκολο να αναμετρηθείς με το βιβλίο του Ευάγγελου Μαυρουδή. Πολύ συχνά σε ξεπερνάει σαν αναγνώστη,απαιτώντας δεύτερη και τρίτη ανάγνωση. Είναι πολλά τα γεγονότα, η Ιστορία είναι πανταχού παρούσα, και πολλές φορές, χρειάζεται αναθεώρηση της Ιστορικής γνώσης που έχεις, για να καταλάβεις τα γεγονότα παράλληλα με την εποχή που συνέβησαν. Αλλά ο συγγραφέας καταφέρνει κάτι που , πιστεύω,ότι δεν έχει ξαναγίνει στην νεοελληνική μυθιστοριογραφία. Αναπλάθει μια εποχή ολόκληρη, με τόση λεπτομέρεια,που, χωρίς να το θέλεις,γίνεσαι και εσύ κομμάτι της.Αναπνέεις τον αέρα της Αθήνας των αρχών του 20ου αιώνα,ή τον αέρα των βουνών της Μακεδονίας. Οι περιγραφές του συγγραφέα είναι τόσο ρεαλιστικές που συμμετέχεις,θέλεις δεν θέλεις, σε όσα ζουν οι πρωταγωνιστές της.
Στο μυθιστόρημα Επιστροφή στη Σμύρνη, πρωταγωνίστρια είναι η Ιστορία. Είναι αυτή που καθορίζει τις ζωές των ηρώων,που την ακολουθούν χωρίς να γνωρίζουν ποιο θα είναι το επόμενο βήμα της. Κάποιοι χάνονται, κάποιοι επιζούν. Όπως συμβαίνει πάντα.
Θα επανέλθουμε σε λίγο καιρό, μιλώντας για τον δεύτερο τόμο της τριλογίας, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι είναι ένα μυθιστόρημα που αξίζει να διαβαστεί από κάθε σκεπτόμενο Ελληνα.
Αξιοσημείωτες και κάποιες από τις κριτικές που πήρε:
“Ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα. Χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες. Εξισορροπεί χωρίς τριγμούς το πραγματολογικό του υλικό με τις μυθοπλαστικές του ιστορίες και υποδεικνύει στοχαστικά την ασύμμετρη συμπλοκή του συλλογικού με το ατομικό.” (Βαγγέλης Χατζηβασιλείου – ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)
“Η Μικρασιατική Καταστροφή αλλιώς. Ο Μαυρουδής θα επιμείνει στην υποκειμενική ματιά, όπως και στον μικρόκοσμο των αντικριστών σπιτιών στη Σμύρνη, του ελληνικού και του τουρκικού, αναζητώντας και μια άλλη, συμπληρωματική της Ιστορίας, προσέγγιση στο μύθο. Έλληνα ή Τούρκου, το αιματοβαμμένο νυστέρι της Ιστορίας που βυθίζεται στα σπλάχνα της μικρασιατικής γης ανασύρει τις μυθολογικές διηγήσεις που ίσως έχουν τόπο προέλευσης αλλά όχι εθνική ταυτότητα. ” (Εριφύλη Μαρωνίτη – THE BOOK’S JOURNAL)
“Μυθιστόρημα – ποταμός. Το πιο περίπλοκο σε προβληματισμούς και το πιο φιλόδοξο στη στόχευσή του έργο για τη Μικρασιατική Καταστροφή” (Έρη Σταυροπούλου – Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών στο μάθημα “Η παρουσία της Μικρασιατικής Καταστροφής στη νεοελληνική πεζογραφία (συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις)”)
“Αφήγηση ανθρώπινη, συναισθηματική που αποτελεί τελικά όργανο σύνθεσης μιας εντυπωσιακής εποποιίας” (Λέων Ναρ, διδάκτωρ Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
“Ένα έντιμο μυθιστόρημα. Σε βάζει μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα την οποία δημιουργούν, όχι εικόνες και αισθήσεις, αλλά η δράση, η ταχύτητα των εναλλασσόμενων γεγονότων που επηρεάζουν αποφασιστικά τους πρωταγωνιστές.” (Ελισάβετ Κοτζιά – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)
Και μην ξεχνάτε κάντε like στη σελίδα μας στο facebook να μαθαίνετε όλα τα νέα και ακολουθείστε μας στο instagram
Διαβάστε ακόμα:
