Ένα μυθιστόρημα πού μας έρχεται από την Τουρκία, κουβαλώντας τα αρώματα της Ανατολής.
Προσωπικά, μου έφερε στο νου την ΄΄Πολίτικη κουζίνα΄΄, καθώς το διάβαζα. Όχι ότι μοιάζει η υπόθεσή του με την ταινία, αλλά και τα δύο, βιβλίο και ταινία, είναι φορτωμένα με όλες τις μυρωδιές των μπαχαρικών της κουζίνας της Ανατολής. Αυτό που κυριαρχεί στο μυθιστόρημα του Σαϊγκίν Ερσίν, είναι οι μυρωδιές και οι γεύσεις.
Ο συγγραφέας είναι νέος. Γεννήθηκε το 1975 στη Μάνισα. Σπούδασε κοινωνιολογία στο Πολυτεχνείο Μέσης Ανατολής. Έχει γράψει σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, νουβέλες και μυθιστορήματα. ΄΄Ο Πασάς της κουζίνας΄΄ είναι το τελευταίο του μυθιστόρημα και στην γειτονική χώρα σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Προφανώς, είναι το πρώτο του μυθιστόρημα που μεταφράζεται στα ελληνικά.
Μοιάζει σαν παραμύθι που βγήκε από την παράδοση της Ανατολής. Ο ΄΄Αρχιμάγειρας΄΄, ο κεντρικός ήρωας, γεννιέται με το ταλέντο της μαγειρικής, όπως άλλοι γεννιούνται με το ταλέντο της μουσικής ή της ζωγραφικής. Έτσι κι αλλιώς, η μαγειρική, στο επίπεδο που την υπηρετεί, μοιάζει κι αυτή με μία από τις Τέχνες. Από πολύ μικρός, ανακαλύπτει ότι με τις γεύσεις που κατασκευάζει στην κουζίνα του, με τον συνδυασμό των υλικών, μπορεί να επηρεάσει την συμπεριφορά των ανθρώπων. Μπορεί να τους κάνει ευτυχισμένους ή δυστυχισμένους. Και όσο καλλιεργεί το ταλέντο που του δόθηκε, το εξελίσσει όλο και περισσότερο. Η γεύση έχει τους δικούς της νόμους, ίσως, αόρατους στους περισσότερους από εμάς.
”Γιατί έχει οπωσδήποτε μι ανάμνηση από εκείνο το φαγητό. Και κάθε φορά που το γεύεται, ξυπνάει μέσα του και το αντίστοιχο συναίσθημα. Και μην ξεχνάς. Νιώθεις τη γεύση στην αρχή στο στόμα, αλλά η λειτουργία ολοκληρώνεται στον εγκέφαλο. Η δεξιότητά σου είναι τόσο μεγάλη, ώστε μπορείς να κυριαρχείς στα μυστικά συναισθήματα που ξυπνάνε οι ουσίες. Αυτό, παιδί μου, θα καλλιεργήσεις. Η δουλειά σου δεν θα είναι να μεγειρεύεις σωστά το κρέας ή τη σούπα. Εσύ θα μάθεις να κυριαρχείς στα συναισθήματα!΄΄, του λέει ένας από τους δασκάλους του.
Για τον ΄΄Πασά της κουζίνας΄΄ αρχίζει το μεγάλο ταξίδι. Το ταξίδι της αυτογνωσίας. Ερωτεύεται. Αλλά σύντομα καταλαβαίνει ότι αν θέλει πραγματικά την κοπέλα που ερωτεύτηκε, πρέπει να παλέψει. Με όλα, αλλά κυρίως με τον εαυτό του.
΄΄Αλλά μην ξεχνάς. Ακόμη κι αν αφήσεις στη μέση την εκπαίδευσή σου, δεν σημαίνει ότι είσαι ΄΄αγίνωτος΄΄. Η ΄΄ωρίμανση΄΄ δεν έρχεται μόνο με το αναλόγιο και τα βιβλία.΄΄ Ωριμάζω΄΄ σημαίνει γνωρίζω τον εαυτό μου . Κοίταξε μέσα σου, μάθε περισσότερα για την τέχνη σου, ανακάλυψε την τέχνη σου στον εαυτό σου και τον εαυτό σου στην τέχνη σου. Σκέψου τι κάνεις, πώς το κάνεις, γιατί το κάνεις. Τα μεγάλα μυστικά είναι αρχαία. Είναι εκεί που ήταν πάντα, περιμένουν αυτόν που μπορεί να τα δει. Το μυστικό μην το ψάχνεις στο στόμα του μάστορα, ψάξε το μέσα σου΄΄, είναι μία από τις συμβουλές που του δίνουν.
Η μαγεία της Ανατολής κυριαρχεί στο μυθιστόρημα του Σαϊγκίν Ερσίν. Μοιάζει να είναι μία από τις ιστορίες που βγήκαν από τις ΄΄Χίλιες και μία νύχτες΄΄, κουβαλώντας αρώματα, γεύσεις και σοφία.
΄΄Αχ,έρωτα! Κοίτα να δεις τι κάνει ο έρωτας! Εξαιτίας του παραλίγο να χάσει την ηγεμονία το φως των ματιών μου, ο Σουλτάνος μου, να καταστραφεί η Αυτοκρατορία! Σωστά είπαν οι ποιητές ότι η φωτιά του έρωτα μπορεί να κάψει όλον τον κόσμο αν την αφήσουμε….΄΄ λέει στον Αρχιμάγειρα κάποια στιγμή η Σουλτάνα.
΄΄Ο Πασάς της κουζίνας΄΄ είναι ένα βιβλίο για τον έρωτα, για τις γεύσεις, για το μυστήριο της Ανατολής, τουλάχιστον όπως το υποψιαζόμαστε εμείς οι Δυτικοί. Είναι ένα παραμύθι, σαν κι αυτά που μεταδίδονταν με την αφήγησή τους, από στόμα σε στόμα, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Είναι γοητευτικό. Κρύβει μέσα του μια βαθιά γνώση της Τέχνης της Ανατολής. Κατά πάσα πιθανότητα, με τον συγγραφέα του, τον Σαϊγκίν Ερσίν, θα ασχοληθούμε στο μέλλον, μέσα από κάποιο καινούργιο του βιβλίο. Ας σημειώσουμε το όνομά του γιατί δείχνει ότι θα έχει συνέχεια.
Θα κλείσω αυτή την παρουσίαση με ένα ακόμα μικρό απόσπασμα από τον ΄΄Πασά της κουζίνας΄΄.
΄΄Δεν υπάρχει λήθη. Όταν προσπαθείς πολύ, νομίζεις ότι ξέχασες κι αυτά που λες ότι έχεις ξεχάσει, όταν έρθει η ώρα, εμφανίζονται με διαφορετική αμφίεση. Βγαίνουν σαν τα πουλιά που σκάνε μύτη από τα αυγά και σου κάνουν την ψυχή κομμάτια. Ένα πρέπει να καταλάβεις. Όποιος λέει, ξέχασα, έχει καταδικάσει τον εαυτό του, να ζει μέχρι το τέλος της ζωής του ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα. Αυτό είναι όλο!΄΄
