Την περασμένη Τετάρτη 15 Μαϊου, ήμουν καλεσμένος στις εκδόσεις Πνοή, για να μιλήσω για το νέο βιβλίο της Αφροδίτης Μανουσάκη, ο ”Ακίνδυνος”.
Αγαπημένοι άνθρωποι από το χώρο του βιβλίου και της τέχνης ευρύτερα, μας τίμησαν με την παρουσία τους και γίναμε μια πολύ όμορφη παρέα.
Τα κινητά κλείνουν, τα μυαλά ανοίγουν και η παρουσίαση ξεκινάει:
”Βρισκόμαστε εδώ απόψε, για να μιλήσουμε για έναν Ακίνδυνο άνθρωπο. Μα καλά, υπάρχουν ακίνδυνοι άνθρωποι στην εποχή μας; Κι αν ναι, πού κατοικούν; Τι πρεσβεύουν; Γιατί δεν βγαίνουν στο φως; Τους τρομάζει κάτι; Μήπως οι πολλοί άνθρωποι -κίνδυνοι της εποχής μας;
Ο Ακίνδυνος υφίσταται. Είναι πρόσωπο υπαρκτό και είναι ο ήρωας της Αφροδίτης Μανουσάκη, στο ομώνυμο βιβλίο της. Πρόκειται για έναν άνδρα γύρω στα 30, με οικογένεια, όρεξη για δουλειά, δίχως υπέρμετρες φιλοδοξίες, μη θαμπωμένος από το χρήμα. Θα τον χαρακτήριζε κανείς δίκαιο, ολιγαρκή και κυρίως αληθινό. Αυτή άλλωστε είναι και η πραγματική του ευτυχία. Η αληθινή και γεμάτη αξιοπρέπεια, ζωή του.
Ξαφνικά, μέσα στο εκλογικό γραφείο όπου πιάνει δουλειά, έρχεται αντιμέτωπος με κάτι συνταρακτικό. Ένας φάκελος, γεμάτος λεφτά στα χέρια του. Τα χάνει. Όλοι τον κατηγορούν. Η αστυνομία, η οικογένειά του, οι δημοσιογράφοι. Όλους τους βρίσκει απέναντί του. Μοναδική σανίδα σωτηρίας γι’αυτόν και σύμμαχος του, η Φανή. Ψυχολόγος και καφετζού. Είναι η μόνη που στέκεται δίπλα του σε όλο αυτό το μοιραίο παιχνίδι εξουσίας. Αλήθεια, πώς θα ξεμπλέξει ο Ακίνδυνος από όλη αυτή την ιστορία και με ποιά μέσα;
Μέσα απ’την άλλοτε γλαφυρή κι άλλοτε εύστοχα αιχμηρή γραφή της Αφροδίτης Μανουσάκη, ο αναγνώστης, έρχεται αντιμέτωπος με την κοινωνική διαφθορά, την υποκρισία, τον δόλο, την ψευτιά. Η παρακμή του δημοσιογραφικού κόσμου, συνάδει άρρηκτα με τον ξεπεσμό του πολιτικού σκηνικού. Άραγε, οι Ακίνδυνοι άνθρωποι είναι και οι αδύναμοι της υπόθεσης τελικά;
Ο Ιρλανδός συγγραφέας, Όσκαρ Ουάιλντ έγραψε: ”Ο άνθρωπος είναι λιγότερο ο εαυτός του όταν μιλάει ως ο εαυτός του. Δωσ’του μια μάσκα και θα σου πει την αλήθεια.” Πόση αλήθεια άραγε μπορεί να κρύβεται πίσω από ένα πρόσωπο ή πόση υποκρισία; Και πόσο αντέχουμε να την ανακαλύψουμε;
To βιβλίο, μέσα από την γρήγορη πλοκή και τις παραστατικές του εικόνες, θέτει επί τάπητος θέματα μιας μη ελεγχόμενης και παρακινδυνευμένης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που δυστυχώς δεν φέρνει στο φως ποτέ την αλήθεια.Την κρατάει καλά κρυμμένη. Μια αλήθεια που την επισκιάζει η απληστία του κόσμου, μειώνοντας και χάνοντας έτσι, το αίσθημα της αξιοπρέπειας και της ανθρωπιάς.
Μέσα στη συνέντευξη που μου παραχώρησε η κα Μανουσάκη μεταξύ άλλων είπε: ”Πιστεύω ότι ο Ακίνδυνος είναι εκείνος ο ήρωας που νιώθει παγωμένος απέναντι στις γρήγορες εξελίξεις του σύγχρονου κόσμου. Δεν προλαβαίνει να προσαρμοστεί και μαθαίνει να δέχεται τους κανόνες των ισχυρών ως έχουν, μέχρι την στιγμή που κινδυνεύει να «αφανιστεί».
Ενώ λίγο παρακάτω σημειώνει: ”Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου, που περιέχει τις σκέψεις του Ακίνδυνου στην πιο δύσκολη φάση της ιστορίας, ξεκινάει με τα λόγια: «Η ζωή τρέχει, δεν ρωτάει κι αποφασίζει τυχαία. Όσοι φοβούνται, εγκλωβίζονται. Αν δεν ξυπνήσουν έγκαιρα, έρχεται μια μέρα που ξεχνούν πως υπήρχαν, γιατί ξέχασαν να ονειρεύονται και να επιλέγουν την πορεία τους». Πιστεύω ότι το μυστικό είναι να επιλέγεις εσύ τον δρόμο σου, γιατί ακόμη κι αν αυτές οι επιλογές φέρουν αποτυχίες θα είναι μικρές. Μεγάλη αποτυχία στον άνθρωπο είναι να περιμένει να του συμβούν ωραία πράγματα, έτσι μονάχα από τύχη, δίχως την δική του συμβολή, γιατί τελικά είμαστε αυτό που κάνουμε κι όχι αυτό που μας συνέβη.”
Το γλυκόπικρο αυτό βιβλίο αξίζει να το διαβάσει κανείς, γιατί θα ταυτιστεί πλήρως με τον ίδιο τον ήρωα και τις δοκιμασίες που περνάει. Θα ταυτίσει όμως και τους δολοπλόκους ήρωες του με αντίστοιχους οικείους ανθρώπους και μη, που ζουν κάπου εκεί έξω. Που σκέφτονται κι ενεργούν με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον και την αυτοϊκανοποίηση τους. Μία δικλείδα εξουσίας -ανθρωπιάς, που συνεχώς πάλλεται.
Η αξία του ανθρώπου τείνει να χαθεί, αλλά θα υπάρχει πάντα κάποιος Ακίνδυνος για να την επαναφέρει και να μας υπενθυμίζει ότι τελικά δεν χάνεται. Γιατί ο Ακίνδυνος είμαι εγώ, εσύ, εμείς.
Και κάπου εδώ, ταιριάζει και το απόφθεγμα του σπουδαίου μας νομπελίστα Γιώργου Σεφέρη: ” Κι ο άνθρωπος κατάντησε πραμάτεια”.
‘Ενα μεγάλο ευχαριστώ στην κα Κάκια Ξύδη και τις Εκδόσεις Πνοή, αλλά και στην συγγραφέα κα Αφροδίτη Μανουσάκη για την εκτίμηση και την πρόσκληση.
Μια βραδιά που με έκανε να αισθανθώ πνευματικά καλλιεργημένος και πάνω απ’όλα άνθρωπος, πλάι σε σημαντικούς ανθρώπους. Δίαυλος επικοινωνίας, η τέχνη. Ο πολιτισμός. Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εκεί έξω που μιλούν γι’αυτά.
