Και εκεί που το έχεις πάρει πια απόφαση ότι, λίγο πολύ, η παραγωγή της νεοελληνικής λογοτεχνίας μοιάζει με καρδιογράφημα νεκρού, έρχονται ”Τα Ουγγρικά Ψάρια” του Γιάννη Πλιώτα να ταράξουν λίγο τα νερά.
Πως τα καταφέρνει; Με όπλο το χιούμορ και την ουσιαστική γνώση όσων γίνονται τριγύρω μας.
Πολύ απλά το συγκεκριμένο μυθιστόρημα αποφεύγει , όπως ο διάβολος το λιβάνι, τα κλισέ. Ή μάλλον,για να το πω πιο σωστά, ουσιαστικά τα ανατρέπει. Χρησιμοποιεί, ας πούμε, την αστυνομική φόρμα, για να την απομυθοποιήσει. Οι ήρωες του,αυτοσαρκάζονται εις γνώσιν τους. Χρησιμοποιούν τσιτάτα, που δεν τα πιστεύουν. Είναι ανατρεπτικοί στην συμπεριφορά αλλά οι ίδιοι το αγνοούν.
Αντιμετωπίζουν τον κόσμο, όπως τον αντιλαμβάνονται οι ίδιοι και όχι φιλτραρισμένο μέσα από την γνώμη των άλλων. Και για αυτόν ακριβώς τον λόγο, διαφέρουν από τον μέσο όρο.
Το μεγάλο όπλο του Γιάννη Πλιώτα είναι το ανατρεπτικό του χιούμορ. Είναι σίγουρο, ότι διαβάζοντας ”Τα Ουγγρικά ψάρια” , αν μη τι άλλο, θα χαμογελάσετε. Το πιο πιθανό, είναι να χαμογελάτε όσο διαρκεί η ανάγνωση του βιβλίου. Θα βρείτε φράσεις που δεν τολμάμε να πούμε δυνατά, γιατί θα μας παρεξηγήσουν, ενώ οι ήρωες του βιβλίου τις ξεστομίζουν χωρίς να υπάρχει πρόβλημα.
Η υπόθεση του βιβλίου, αντιγράφοντας το οπισθόφυλλο του βιβλίου μοιάζει με αστυνομικό θρίλερ. ”Μια μυστηριώδης υπόθεση απαγωγής στη μέση του καλοκαιριού. ‘Ενας παραγνωρισμένος ποιητής που οδηγεί Lada. Ένας ανένταχτος μπάρμαν που οργανώνει επαναστάσεις. Ένας πρώην παλαιστής κατς, που δακρύζει όταν χρειάζεται. Μια μικρή τραγουδίστρια που τραγουδάει σε πανηγύρια. Ένας τίμιος ρέφερυ που έχει αποδράσει από το Αλκαζάρ. Όλοι ενώνουν τις δυνάμεις τους απέναντι σε έναν σκοτεινό ,αόρατο εχθρό που απειλεί την ηρεμία της μικρής μας πόλης.”
Το μόνο ”κανονικό” που συμβαίνει στα ”Ουγγρικά Ψάρια” του Γιάννη Πλιώτα είναι ότι στο τέλος επικρατούν οι ”καλοί”. Και για να σας φύγει η απορία, που ήταν και δική μου, τι ακριβώς είναι ”Τα Ουγγρικά ψάρια” του τίτλου, μας το λέει ο συγγραφέας . ”Σύμφωνα με τον θρύλο για να καταπολεμηθεί η μόλυνση της λίμνης, ένας οραματιστής αντιδήμαρχος αποφάσισε τη δεκαετία του ΄80 να εισαγάγει 2.000.000 γόνους παράξενων ψαριών γλυκού νερού από την Ουγγαρία, τα οποία θα έτρωγαν τη μόλυνση. Τα ουγγρικά ψάρια έγιναν πελώρια, έφαγαν το καταπέτασμα, πολλαπλασιάστηκαν ανεξέλεγκτα και πλέον άρχισαν να επιτίθενται σε γλάρους, πρωταθλητές του κωπηλατικού ομίλου και καραβάκια που πήγαιναν αμέρινους τουρίστες στο νησάκι της λίμνης. Μπροστά στον κίνδυνο της οικολογικής καταστροφής, ο ίδιος αντιδήμαρχος απέδειξε με έρευνες ότι τα ουγγρικά ψάρια είναι αρκετά θρεπτικά, αρκεί να τα εξάγουμε σε χώρες που δεν έχουν πολύ αυστηρούς κανονισμούς τροφίμων.”
Και μόνο από αυτή την επεξήγηση του συγγραφέα, μπορεί κανείς να καταλάβει το πνεύμα του βιβλίου. Ένα χιούμορ ανατρεπτικό,που διατρέχει όλες τις σελίδες του με καταλυτικό τρόπο.
Μία από τις ηρωίδες,διαβάζοντας ένα από τα βιβλία Ελλήνων ”συγγραφέων” που γίνονται της μόδας και πουλάνε πολύ στις μέρες μας,το περιγράφει με απολαυστικό τρόπο.
”Είχε ξοδέψει μία ολόκληρη αναγνωστική εβδομάδα για να ακολουθήσει τον πρωταγωνιστή Ιωσήφ Διογένη σε μία απίθανη διαδρομή που ξεκίνησε στον Α΄Βαλκανικό Πόλεμο και τελείωσε μετά τη μεταπολίτευση. Παντού, όπου και να πήγαινε ο ήρωας, έβρισκε μια κοπέλα των ονείρων του και την αγαπούσε τρελά και τον αγαπούσε κι εκείνη. Όμως, μετά από λίγο καιρό, κάποιο κοσμοϊστορικό γεγονός τους στερούσε την ευτυχία. Η πρώτη κοπέλα, η Άννα, κάηκε στην καταστροφή της Σμύρνης, αργότερα η Μαριάννα ανατινάχτηκε στον τορπιλισμό της Έλλης, τη Χριστιάνα την εκτέλεσαν οι ναζί, η Βαλεριάνα δέχτηκε στο πρόσωπο μια ναπάλμ στον Γράμμο, η Ανδριάνα σκοτώθηκε μαζί με τον Λαμπράκη και τη δεύτερη Άννα την πάτησε εντελώς τυχαία το Leopard ,ενώ έκανε αναστροφή για να εισέλθει στο Πολυτεχνείο. Ήταν άτυχος ο Ιωσήφ Διογένης, πρώτα και κύρια γιατί την ιστορία του την είχε αναλάβει ο συγκεκριμένος συγγραφέας. Το χειρότερο στο βιβλίο ήταν τέλος, όταν ο Ιωσήφ ξαναβρήκε την πρώτη Άννα, που τελικά δεν είχε πεθάνει στην καταστροφή της Σμύρνης αλλά είχε ζήσει, είχε γίνει Εβραία, μετά διπλή κατάσκοπος των Γερμανών, βγήκε στα βουνά με τον ΕΛΑΣ, είχε ένα σύντομο φλερτ με τον διάδοχο Κωνσταντίνο και τελικά βασανίστηκε από την ΕΣΑ. Ιωσήφ Διογένης και πρώτη Άννα βρέθηκαν στην τελευταία σελίδα του βιβλίου αγκαλιασμένοι,βαθιά γερασμένοι,αλλά ευτυχισμένοι, να παρακολουθούν την κεντρική ομιλία του Ανδρέα πριν από τις εκλογές του ηρωικού ΄81.”
Αυτό είναι το πνεύμα του βιβλίου. Αν και εσείς έχετε βαρεθεί να διαβάζετε υποθέσεις σαν την παραπάνω, ”Τα Ουγγρικά ψάρια” θα σας κρατήσουν καλή συντροφιά και θα σας κάνουν να χαμογελάτε όσο τα διαβάζετε.
Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του ο Γιάννης Πλιώτας,σχετικά με το τί μπορεί να είναι λογοτεχνία, έδωσε την εξής απάντηση:
