Διαταραχές προσωπικότητας: Τι κρύβεται πίσω από ιδιαίτερες συμπεριφορές
Διαταραχή προσωπικότητας με απλά λόγια θεωρούμε ότι έχει κάποιος/α όταν έχει χαρακτήρα με αρκετά δυσλειτουργικά στοιχεία. Με πιο επιστημονική ορολογία ορίζεται ως ένα μακροχρόνια δυσπροσαρμοστικό και επίμονο πρότυπο σκέψης και συμπεριφοράς. Συχνά οδηγεί σε έκπτωση της λειτουργικότητάς του και αφορά τις διαπροσωπικές του σχέσεις, την εικόνα του εαυτού του, τις αντιλήψεις του, τη διακύμανση και την ένταση των συναισθημάτων του και τον έλεγχο των παρορμήσεών του. Ξεκινά συνήθως πριν την ενήλικη ζωή.
Διαβάστε ακόμα: Όλα τ’ ανείπωτα το καλοκαίρι !
Οι διαταραχές προσωπικότητας αποτελούν, ίσως, την πιο συχνή ψυχιατρική διάγνωση και χαρακτηρίζονται από δυσκολίες στην διαπροσωπική επικοινωνία, στη βίωση και την έκφραση συναισθημάτων, στον έλεγχο της παρορμητικότητας και στον τρόπο της αντίληψης των άλλων.
Μορφές διαταραχών
Σήμερα, αναγνωρίζονται (από το ταξινομικό σύστημα DSM-5) 10 διαταραχές προσωπικότητας:
Παρανοειδής: χαρακτηρίζεται από ένα πρότυπο υπερβολικής καχυποψίας και έλλειψης εμπιστοσύνης των άλλων.
Σχιζοειδής: χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενδιαφέροντος και κινήτρου για κοινωνικές σχέσεις, απάθεια και περιορισμένη έκφραση συναισθημάτων.
Σχιζότυπη: χαρακτηρίζεται από εξαιρετική δυσκολία στις κοινωνικές σχέσεις και γνωστικές ή αντιληπτικές παραμορφώσεις.
Αντικοινωνική: χαρακτηρίζεται από ένα διαρκές μοτίβο παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων, έλλειψης ενσυναίσθησης, χειριστικής και παρορμητικής συμπεριφοράς.
Μεταιχμιακή: χαρακτηρίζεται από αστάθεια στις σχέσεις, στην εικόνα εαυτού, στην ταυτότητα και στο συναίσθημα, καταστάσεις που συχνά οδηγούν σε παρορμητικές και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.
Ιστριονική (Δραματική): χαρακτηρίζεται από υπερβολική (δραματική) έκφραση των συναισθημάτων και από μια συμπεριφορά με την οποία το άτομο αναζητά διαρκώς την προσοχή των άλλων.
Ναρκισσιστική: χαρακτηρίζεται από αίσθημα μεγαλείου, αναζήτηση του θαυμασμού των άλλων και έλλειψη ενσυναίσθησης.
Αποφευκτική: χαρακτηρίζεται από ένα μακροχρόνιο μοτίβο αναστολής ως προς την κοινωνική έκθεση και ακραίας ευαισθησίας στην αρνητική κριτική.
Εξαρτητική: παθολογική ανάγκη για εξάρτηση και φροντίδα από τους άλλους.
Ψυχαναγκαστική-Καταναγκαστική: χαρακτηρίζεται από ακραία προσκόλληση στους κανόνες, τελειοθηρία και ανάγκη για άσκηση ελέγχου.
Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχοθεραπεία (όπως γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία ή ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις), ομαδικές συνεδρίες υποστήριξης, προγράμματα κατάρτισης δεξιοτήτων, τροποποιήσεις τρόπου ζωής και φαρμακευτικής αγωγής όταν είναι απαραίτητο.
Θεοχαρίδη Ιφιγένεια
- Ψυχολόγος
- Msc Σχολική Ψυχολογία- Ειδική Αγωγή
- Msc Διαταραχές Άγχους και Φοβίας σε Παιδιά και Εφήβους
