Ο Θανάσης Σαράντος μιλάει στο περιοδικό μας για την παράσταση «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Η παράσταση “Ο Αμερικάνος” συνεχίζει για 8η χρονιά και θα παιχτεί εκ νέου για λίγες μόνο παραστάσεις στο Από Μηχανής Θέατρο από σήμερα 16 Δεκεμβρίου 2017.
Ο ίδιος ο ηθοποιός υπογράφει τη σκηνοθεσία του έργου και παράλληλα ερμηνεύει αυτή την ιστορία αγάπης και ξενιτιάς. Μιλάει για το έργο αυτό, τη σημασία του αλλά και την αγάπη που τρέφει ο ίδιος για το θέατρο.
Ποιο ήταν το έναυσμα που σας ώθησε να καταπιαστείτε με αυτό το έργο του Παπαδιαμάντη;
Πρωτοδιάβασα το χριστουγεννιάτικο διήγημα του Παπαδιαμάντη μόλις 7 χρονών. Η ιστορία του μυστηριώδη ξένου που πλανάται μια παραμονή Χριστουγέννων στο λιμάνι και στα σοκάκια ενός νησιού στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν άκρως συναρπαστική για μένα. Με γοήτευσε ο τρόπος που ο συγγραφέας ξετυλίγει αυτήν την μικρή νουβέλα στους αναγνώστες του σαν μια ιστορία μυστηρίου. Οι κινηματογραφικές του εικόνες που αναδιπλώνονται και αποκαλύπτουν τον ψυχισμό του κεντρικού ήρωα σταδιακά μέσα στην δράση, οι ανθρώπινοι χαρακτήρες που προβάλουν την μεταεπαναστατική Σκιάθο ήταν και παραμένουν ένα νοσταλγικό ταξίδι στο παρελθόν που θυμίζουν μια άλλην Ελλάδα που ίσως να χάθηκε για πάντα.
Τι διδάσκει αυτή η παράσταση στο φιλοθεάμον κοινό;
Ο Παπαδιαμάντης δεν παύει να γοητεύει και συνάμα να είναι παιδευτικός ακόμα και σήμερα χωρίς να είναι απαραίτητα διδακτικός. Το διήγημα πραγματεύεται βασικά τον ρόλο της αγάπης στην ζωή του ανθρώπου. Ο ήρωας, ο «Αμερικάνος» είναι ένας Έλληνας μετανάστης που επιστρέφει στον γενέθλιο τόπο του μετά από 25 χρόνια ξενιτιάς. Τα πάντα έχουν αλλάξει, το σπίτι του έχει γκρεμιστεί, οι γονείς του έχουν πεθάνει, δεν φαίνεται να έχει καν συγγενείς. Η μόνη που τον περιμένει ακόμα είναι η παλιά του αρραβωνιαστικιά. Μια απλή ιστορία που αποδίδεται όμως από τον μέγιστο συγγραφέα με πραγματικά απαράμιλλο και αριστοτεχνικό τρόπο.
Ποιος είναι ο δικό σας ρόλος στο έργο;
Η δομή της παράστασης είναι τέτοια που ο αφηγητής υποδύεται όλα τα πρόσωπα του έργου. Με τα ελάχιστα σκηνικά αναδιπλώνονται όλοι οι χαρακτήρες μέσα από την απαστράπτουσα παπαδιαμαντική γλώσσα και με την συνδρομή της μουσικής και των ήχων της παράστασης που παίζονται ζωντανά από τον Γιώργο Τζιαφέττα. Υπάρχει μια ιδιότυπη χρήση ενός πιάνου με ουρά που παίζεται και σαν σαντούρι με γνήσια ελληνικά ακούσματα αλλά και μουσική υπόκρουση ειδικά φτιαγμένη για την παράσταση. Ηθοποιός, μουσικός και κοινό καλούμαστε να κοινωνήσουμε με την μαγεία του Παπαδιαμάντη.
Ποιες οι δυσκολίες του να σκηνοθετείτε και να ερμηνεύετε μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, αυτή του αφηγητή που κρυφοκοιτάζει τη δράση και μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται;
Οι δυσκολίες είναι περισσότερο τεχνικές όταν θα πρέπει να συνδυαστούν όλα τα σκηνικά μέσα που απαρτίζουν τον «μηχανισμό» της παράστασης. Φαίνεται πολύ απλή στην εκτέλεσή της αλλά προϋποθέτει εκατοντάδες ώρες δουλειάς και πρόβας με όλους τους συνεργάτες και τους τεχνικούς μας για να πετύχει κάθε φορά το ίδιο αποτέλεσμα ακόμα και αν παίζεται εδώ και 8 χρόνια.
Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που αγαπάτε περισσότερο στη δουλειά σας και δεν θα το αλλάζατε με τίποτα;
Νομίζω νοιώθω πραγματικά πλήρης μόνο μπροστά στο θεατρικό κοινό. Τα πάντα αποκαλύπτονται σε αυτήν την «κοινωνία» αφού οι θεατές είναι οι τελικοί αποδέκτες μιας θεατρικής δουλειάς.
Εκεί συμπληρώνεται όλο το παζλ της σκηνοθετικής ή υποκριτικής σύλληψης που προϋποθέτει την συμμετοχή, την φαντασία και την εγρήγορση του κοινού.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος του θεάτρου και της τέχνης ευρύτερα στην Ελλάδα του 2017 και ποια είναι τα περιθώρια εξέλιξης τους;
Θα σας απαντήσω με τα λόγια του Μπέρτολτ Μπρεχτ: “..Αν ο ηθοποιός δε θέλει να είναι παπαγάλος ή μαϊμού, πρέπει να κάνει κτήμα του τη γνώση της εποχής του πάνω στην κοινωνική ζωή…”
Ευχαριστώ θερμά τον Θανάση Σαράντο για την εποικοδομητική μας συζήτηση. Εύχομαι κάθε επιτυχία από καρδιάς!
*Η παράσταση “Ο Αμερικάνος” παίζεται από 16 Δεκεμβρίου έως 7 Ιανουαρίου στο Από Μηχανής θέατρο (Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο)
