Κώστας Βασαρδάνης: “Το να μην επαναπαύεται ο ηθοποιός είναι σε μεγάλο βαθμό προσωπική υπόθεση”
Ο Κώστας Βασαρδάνης με αφορμή την φετινή του θεατρική παρουσία με το έργο “Χαίρετε κι Αντίο” στο Θέατρο Φούρνος, σε μια συνέντευξη εφ’όλης της ύλης στο Koitamagazine.gr και στον δημοσιογράφο Πάνο Σταματόπουλο!
Ο ταλαντούχος ηθοποιός και σκηνοθέτης μιλάει μεταξύ άλλων για το φετινό διπλό ρόλο του σκηνοθέτη και ηθοποιού στο έργο ” Χαίρετε και Αντίο” στο Θέατρο Φούρνος, την επαφή του με την τηλεόραση και για το αν θα επέστρεφε σε μια νέα δουλειά στο γυαλί αλλά και για τα όνειρα και την φιλοδοξία του στο κομμάτι της δουλειάς.
Την φετινή θεατρική σεζόν παρουσιάζεται το έργο ” Χαίρετε και Αντίο” , στο Θέατρο Φούρνος το οποίο υπογράφεις σκηνοθετικά. Πώς επιλέχθηκε το συγκεκριμένο έργο και τι είναι αυτό που ξεχώρισες περισσότερο σε αυτή τη δουλειά;
Το έργο μου «σύστησε» πριν από δώδεκα χρόνια ο μεταφραστής του, ο Αλέξης Ρίγλης. Με συγκίνησε πολύ όταν το διάβασα. Αισθάνθηκα ότι είναι πολύ ωραία γραμμένο, η γλώσσα του συνδυάζει έναν λόγο ευθύ, άμεσο μαζί με μια ακρίβεια και μια συμπύκνωση ποιητική. Είναι ένα καθαρόαιμο θεατρικό έργο το «Χαίρετε κι Αντίο». Με στέρεους χαρακτήρας, δομή, πλοκή κι εξέλιξη.
Πόσο εύκολο είναι όταν σε μια δουλειά συνδυάζεται η παρουσία επί σκηνής με την συγχρόνως επιμέλεια της σκηνοθεσίας; Αντιμετώπισες κάποιες δυσκολίες όσον αφορά το τελικό στήσιμο του έργου και αυτό που θα παρουσιαστεί στο θεατή;
Δεν είναι εύκολος ο διπλός ρόλος. Αλλά ταυτόχρονα επειδή ήξερα καλά το έργο -το διαβάζω από το 2013-είχα μια αρκετά ξεκάθαρη εικόνα στο μυαλό μου για το πώς ήθελα να ανέβει. Βέβαια πάντα στην πράξη, κατά τη διάρκεια των δοκιμών δηλαδή, αυτό που έχει κανείς στο μυαλό του μπορεί και να πρέπει να τροποποιηθεί ανάλογα με τα όσα προκύπτουν στο εδώ και τώρα της πρόβας. Επίσης, η παρουσία του βοηθού σκηνοθέτη είναι χρήσιμη όταν σκηνοθετείς και παίζεις μαζί σε μια παράσταση. Η Δάφνη Καφετζή, η βοηθός σκηνοθέτη, λειτουργούσε συχνά ως ένα «τρίτο μάτι» για τη Βίκυ και μένα.
Αναρωτιέμαι το θέατρο όλα αυτά τα χρόνια που ασχολείσαι ενεργά με αυτό και παραστάσεις που σίγουρα κουβαλούν για τους δικούς τους λόγους ισχυρό συγκινησιακό φορτίο, αποτέλεσε για σένα ψυχοθεραπεία μαλακώνοντας δύσκολες στιγμές αλλά και ανασφάλειες του παρελθόντος;
Ναι, η ενασχόληση με την τέχνη είναι κατά κάποιον τρόπο ιαματική. Ακόμα κι όταν ασχολείσαι επαγγελματικά με αυτήν. Προσπαθεί κανείς να «βρει τη φωνή του». (Στην περίπτωση της ηθοποιίας κυριολεκτικά κιόλας). Αναμοχλεύεις τα όσα έχεις ζήσει. ‘Η τα όσα δεν έχεις. Κατά στιγμές μπορεί και να αγωνιάς να κρατήσεις ζωντανές τις πληγές για να έχεις να αντλήσεις από κάπου. Είναι όντως έτσι; Aν θεραπευτείς έχεις υλικό για να παίξεις; Είναι ένα παράξενο ερώτημα…Όχι τόσο εύκολο να απαντηθεί.
Όλα τα χρόνια της πορείας σου στο χώρο με τι γνώμονα εξετάζεις κάθε επαγγελματική πρόταση; Είναι εύκολο σήμερα να μην επαναλαμβάνεσαι, κάνοντας διαφορετικά πράγματα μεταξύ τους και λιγότερες εκπτώσεις στο καλλιτεχνικό κομμάτι;
Ο γνώμονας είναι σε μεγάλο βαθμό βιοποριστικός. Ποτέ σχεδόν δεν είμαστε πλήρως ικανοποιημένοι με τις συνθήκες μιας δουλειάς. Μπορεί να διαφωνούμε με έναν σκηνοθέτη, να έχουμε δύσκολες σχέσεις με κάποιον συνάδελφο και ούτω καθεξής. Προσπαθείς παρόλ’ αυτά να βρεις το δημιουργικό σου χώρο σε όποια συνθήκη. Με αυτά που λέω δεν εννοώ φυσικά ότι δεν υπάρχουν και παραστάσεις που η όλη συνθήκη είναι ταιριαστή στον τρόπο σου και την αισθητική σου. Αλοίμονο.
Το να μην επαναπαύεται ο ηθοποιός είναι σε μεγάλο βαθμό προσωπική υπόθεση. Η εμπειρία που αποκτάς με τα χρόνια είναι σημαντικό εργαλείο αλλά και ταυτόχρονα μπορεί να γίνει και τροχοπέδη. Θεωρώ ότι για έναν ηθοποιό που αγαπάει τη δουλειά του είναι κυρίως εφόδιο η όλο και μεγαλύτερη εμπειρία. Και για να μη λέμε μεγάλες κουβέντες δεν έχουμε πάντα τα ψυχικά αποθέματα να μην επαναπαυθούμε . Παίζουμε και με τις ευκολίες μας και με όσα έχουμε κερδίσει μέσα από τα χρόνια. Κι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.
Στην τηλεόραση τα τελευταία χρόνια εν μέσω της ανθισης της μυθοπλασίας, σε συναντάμε σε αξιόλογες παραγωγές όπου όχι μόνο κρίνονται επιτυχημένες από το κοινό αλλά συνεχίζουν δυναμικά με νέα επεισόδια τα οποία προσμένουν οι τηλεθεατές. Πώς νιώθεις για αυτή την θετική τροπή στη μυθοπλασία; Εσύ στον ελεύθερο σου χρόνο έχεις θαυμάσει δουλειές από το φετινό τηλεοπτικό πεδίο;
Έχω παίξει στην τηλεόραση πολύ λίγο. Εννοείτε μάλλον τον ‘Όρκο ΙΙ. ‘Έπαιξα και πριν 13 χρόνια στον Καρυωτάκη. Και οι δύο ήταν σειρές που είχαν κάτι να πουν και σέβονταν τον τηλεθεατή. Δε βλέπω σειρές γενικά, όχι. Δεν έχω τηλεόραση, οπότε αν δω είναι για πολύ λίγο και στο λάπτοπ. Η αίσθηση που έχω είναι πως οι ηθοποιοί σε γενικές γραμμές είναι καλοί αλλά συχνά τα σενάρια αδύναμα. Με εξαιρέσεις βεβαίως. Σε καμία περίπτωση δεν θεωρώ την ενασχόληση με την τηλεόραση υποτιμητική για τον ηθοποιό και σέβομαι όλους τους συναδέλφους μου που επιλέγουν να παίξουν σε αυτήν. Κι εγώ θα ξαναέπαιζα αν υπήρχαν κάποιες στοιχειώδεις συνθήκες ποιότητας. Τουλάχιστον κατά το κριτήριό μου.
Τι είναι αυτό που αναζητάει ο Κώστας στην καλλιτεχνική του καριέρα; Δίνεις μεγαλύτερη σημασία στη βαρύτητα των έργων ή στο επιτελείο των ανθρώπων που απαρτίζουν μια δουλειά και το κατά πόσο σε εμπνέουν και ταιριάζεις μαζί τους;
Και στα δύο. Δεν είμαι απ’ αυτούς που λένε ότι δεν ενδιαφέρονται για έργα και ρόλους αλλά μόνο για συνεργασίες. Με εμπνέει, με κινητοποιεί ένα καλό έργο. ‘Όπως το «Χαίρετε κι Αντίο». Ο συγγραφέας είναι πάνω απ’ όλους. Οι ηθοποιοί έρχονται μετά για να κάνουν ό τι καλύτερο μπορούν ώστε να παιχτεί σωστά το έργο για τον θεατή. Οι πολύ χαρισματικές προσωπικότητες που έπαιρναν «εργάκια» και τα έκαναν σημαντικά μέσα από τον τρόπο τους πάντα θα μας γοητεύουν αλλά αναρωτιέμαι πόσα στ’ αλήθεια προσέφεραν στο κοινό.
Τι είναι αυτό που έχει η δουλειά του ηθοποιού και δε θ άλλαζες με τίποτα;
Ότι κι αν πει κανείς γι’ αυτό είναι νομίζω κάπως κλισέ. Ας πούμε πως παίζοντας έναν ρόλο έχεις μια δυνατότητα να είσαι κάποιος άλλος και, γινόμενος αυτός ο άλλος, να είσαι εντέλει ο εαυτός σου.
Το τελευταίο διάστημα έγινε γνωστό ότι σε ακροάσεις του χώρου, κύριο task για τους υποψήφιους αποτέλεσε ο αριθμός των followers που μετρούν στα social media. Πώς κρίνεις όλη αυτή την κατάσταση αλλά και το γεγονός ότι μπορεί να επιλεχθούν άτομα για μία δουλειά λόγω της δημοφιλίας που έλαβαν από κάποιο άλλο πρόγραμμα;
Αν είναι καλοί ηθοποιοί ας έχουν και ακολούθους και ό τι θέλουν. Αλλιώς το κρίνω άθλιο. Και το ξέρουμε όλοι κατά βάθος ότι είναι άθλιο.
Σήμερα στην ζωή σου χωράει ένα νέο καλλιτεχνικό όνειρο; Ονειρεύεσαι μέσα ρόλους , projects και συνεργασίες με ανθρώπους που θα ήθελες να βρεθείς στο μέλλον ή προτιμάς να ζεις το τώρα αφήνοντας όποιο μακροπρόθεσμο σχέδιο η σκέψη στην άκρη;
Η φιλοδοξία και το όνειρό μου είναι να κάνω όσο το δυνατόν πιο ουσιαστικά τη δουλειά μου επί σκηνής. Σε αυτό βέβαια συντελεί και το να συνεργάζεσαι με ανθρώπους που σου ταιριάζουν καλλιτεχνικά.
Στη σημερινή εποχή σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο τι είναι αυτό που σε γοητεύει, σε κάνει να ελπίζεις και σε τροφοδοτεί και τι αυτό που σε απωθεί ;
Το λένε όλοι. Είναι κοινός τόπος. Ζούμε σε μια περίεργη εποχή. Μεταβατική; Σκοτεινή; Δεν είμαι σίγουρος. Είμαστε μέρος της. Τη ζούμε. Μπορούμε να δούμε άραγε τα πράγματα από μια απόσταση; Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι που να με εμπνέει στην εποχή μας. Για τον λόγο ότι δεν περιμένω να εμπνευστώ από το τώρα. Το έργο του Φούγκαρντ ας πούμε γράφτηκε πριν από εξήντα χρόνια. Είναι όμως για μένα πολύ ζωντανό. Όχι ότι αρνούμαι το τώρα. Τόσα θαυμάσια πράγματα γίνονται στις μέρες μας. Αλλά από την άλλη δε θυμάμαι τα 47 χρόνια που ζω στην Αθήνα να έβλεπα στο κέντρο της ποτέ τόσους άστεγους ανθρώπους. Από την άλλη βλέπεις πολλούς εικοσάρηδες στο δρόμο να έχουν ένα τόσο διαυγές βλέμμα και λες «να ίσως κάτι καλό έρχεται». Δεν ξέρω.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ : ΡΟΥΣΣΟΣ ΚΡΙΣΤΑΚΗΣ , ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πληροφορίες Παράστασης Χαίρετε κι Αντίο
Η τριανταπεντάχρονη Έστερ Σμιτ επιστρέφει μετά από χρόνια απουσίας στο πατρικό της σπίτι στο Πορτ Ελίζαμπεθ της Νότιας Αφρικής για να διεκδικήσει το μερίδιο από την κληρονομιά της οικογενειακής περιουσίας. Εκεί συναντά τον αδερφό της Τζόνυ και μέσα σε μια νύχτα, ξεδιπλώνεται όλο το τραυματικό παρελθόν των δύο προσώπων, το οποίο έχει οδηγήσει σε ένα εξίσου αδιέξοδο παρόν.
Το δυνατό κοινωνικό δράμα του Άθολ Φούγκαρντ «Χαίρετε κι Αντίο» ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του Κώστα Βασαρδάνη στο θέατρο Φούρνος, από τις 7 Μαρτίου 2024 και για λίγες παραστάσεις. Τους δύο ρόλους ερμηνεύουν o Κώστας Βασαρδάνης και η Βίκυ Καλπάκα.
Ο Άθολ Φούγκαρντ είναι ο σημαντικότερος εν ζωή αγγλόφωνος συγγραφέας της Νοτίου Αφρικής, βραβευμένος μεταξύ άλλων, με το Bραβείο Tony το 2011 για το σύνολο της προσφοράς του. Είναι γνωστός για τα πολιτικά του έργα ενάντια στο καθεστώς του Απαρχάιντ. Η βασισμένη σε δικό του βιβλίο ταινία “Tsotsi” σε σκηνοθεσία του Gavin Hood, κέρδισε το βραβείο Όσκαρ ξενόγλωσσου φιλμ το 2006.
Το «Χαίρετε κι Αντίο» είναι ένα βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό έργο. Παρόλο που προσδιορίζονται σαφώς και ο χρόνος και ο τόπος της ιστορίας (δεκαετία του 1960 στην Νότια Αφρική), η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα καταφέρνει να μιλήσει εντέλει με έναν πολύ πιο ευρύ τρόπο για τον άνθρωπο, για την αγάπη και συνάμα την εχθρότητα μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τις ματαιωμένες επιθυμίες, τα ανεπούλωτα τραύματα.
Σημείωμα του σκηνοθέτη
Το «Χαίρετε κι Αντίο» είναι ένα έργο δωματίου για δύο ηθοποιούς. Ένα έργο σχέσεων, γραμμένο με μεγάλη μαστοριά, υπόγειο χιούμορ και μια αίσθηση σασπένς.
‘Ένα έργο με εμφανή την ύπαρξη του «τέταρτου τοίχου». Το ενδιαφέρον είναι όμως ότι σε αυτήν την τόσο ρεαλιστική γραφή υπάρχουν ρωγμές μιας πιο ποιητικής διάστασης των προσώπων και της ιστορίας τους: Τα πρόσωπα, κατά το μεγαλύτερο μέρος του έργου, συνδιαλέγονται, αλλά σε σοφά επιλεγμένες στιγμές ο «τέταρτος τοίχος» πέφτει, αυτή η σχεδόν νατουραλιστική, διαλογική γραφή διακόπτεται και τη θέση της παίρνει μια πιο συμπυκνωμένη, μπεκετικής απόχρωσης θα μπορούσε κανείς να πει, μονολογική γραφή. Αυτή λοιπόν η διττή συγγραφική επιλογή (η οποία φωτίζει με έναν πιο περίτεχνο τρόπο τα κύρια θέματα του έργου, τις κοινωνικές ανισότητες, τις τραυματικές οικογενειακές σχέσεις και αναμνήσεις, τη μοναξιά και το βαθύ προσωπικό αδιέξοδο των δύο χαρακτήρων) ζητά μια εξίσου σύνθετη υποκριτική και σκηνοθετική προσέγγιση.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Αλέξης Ρίγλης
Σκηνοθεσία: Κώστας Βασαρδάνης
Σκηνικά: Νατάσα Παπαστεργίου
Κοστούμια: Κώστας Βασαρδάνης, Βίκυ Καλπάκα
Μουσική: Μάκης Παπαγαβριήλ
Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Βοηθός σκηνοθέτη: Δάφνη Καφετζή
Βοηθός σκηνογράφου: Μαριάνθη Ράδου
Φωτογραφίες, trailer, teaser παράστασης: Γιώργος Δανόπουλος, Ρούσος Κτιστάκης
Παραγωγή: Ομάδα ΒιΔα
ΠΑΙΖΟΥΝ: Κώστας Βασαρδάνης, Βίκυ Καλπάκα
H παράσταση πραγματοποιείται με την επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού
Τελευταίες Παραστάσεις
Κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00
Μέχρι τις 26 Απριλίου
