Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου – Μέρος 3ο
Στο τρίτο μέρος του αφιερώματος μας σε ταινίες που θεωρούνται χαμένες σήμερα, θα αναφερθούμε στις πρώτες κινηματογραφικές εκδοχές γνωστών λογοτεχνικών ή θεατρικών έργων που εμείς γνωρίζουμε κυρίως από τα κατοπινά ριμέικ τους στον ομιλούντα και πιο σύγχρονο κινηματογράφο.
«The Great Gatsby»
Από τις πιο γνωστές πε ριπτώσεις, το βιβλίο του F. Scott Fitzgerald, «The Great Gatsby» που μεταφέρθηκε στο σινεμά το 1926, από τον Herbert Brenon, ένα χρόνο μετά το ανέβασμα του θεατρικού και τέσσερα από την κυκλοφορία του βιβλίου, με τους Warner Baxter, Lois Wilson, Neil Hamilton, Georgia Hale και William Powell. Η ταινία, αρκετά τολμηρή για τα ήθη της εποχής, από τις λίγες που αναδείκνυαν τη σεξουαλικότητα της τζαζ εποχής της δεκαετίας του 20, προκάλεσε ανάμεικτες κριτικές και αρκετές αντιδράσεις από τους συντηρητικούς. Η κόπια της χάθηκε και σήμερα σώζεται μόνο το τρέιλερ και λίγα λεπτά. Ο Γκάτσμπι θα ξαναμεταφερθεί στον κινηματογράφο το 1949 με τον Alan Ladd στον ομώνυμο ρόλο, το 1974 με τον Robert Redford, το 2000 με τον Toby Stephens (τηλεοπτική εκδοχή) και το 2013 με το Leonardo DiCaprio.
«Dracula’s Death»
Ένα άλλο θρυλικό βιβλίο, που μεταφέρθηκε κάμποσες φορές στον κινηματογράφο, ήταν ο «Δράκουλας» του Bram Stoker. Η πρώτη του κινηματογραφική εκδοχή χρονολογείται το 1921, με την ταινία «Dracula’s Death» (Drakula halála) του Ούγγρου Károly Lajthay. Οι φήμες έλεγαν ότι ο Lajthay, δεν ήταν ιδιαίτερα πιστός στο βιβλίο, ωστόσο η ταινία γνώρισε τεράστια επιτυχία, κυρίως στην Ευρώπη. Η κόπια της αγνοείται από την εποχή της κυκλοφορίας της στους κινηματογράφους αν και ο ιστορικός κινηματογράφου Troy Howarth έγραψε στο βιβλίο του “Tome of Terror” το 2015 ότι η ταινία σώζεται σε κάποια ουγγρική ταινιοθήκη.
Το μιούζικαλ «Gentlemen Prefer Blondes» μας είναι γνωστό κυρίως από την εκδοχή του Howard Hawks του 1952 με τη Marilyn Monroe και τη Jane Russell, που βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο της Anita Loos. Ωστόσο το έργο είχε ξαναμεταφερθεί στο σινεμά το 1928 από τον Malcolm St. Clair, σημαντικό σκηνοθέτη της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Δημοσιεύματα της εποχής, όταν η Paramaount είχε εξασφαλίσει τα δικαιώματα του βιβλίου, αναφέρουν ότι οι δύο βασικοί γυναικείοι ρόλοι προορίζονταν για την Clara Bow και τη Louise Brooks. Η ταινία τελικά γυρίστηκε με τις Ruth Taylor και Alice White και δυστυχώς η τύχη της σήμερα αγνοείται.
«The Garden of Allah»
Η νουβέλα του Robert Hichens, «The Garden of Allah», γραμμένη το 1904, μας είναι σήμερα γνωστή από την technicolor εκδοχή του 1936 σε σκηνοθεσία Richard Boleslawski, με τη Marlene Dietrich και τον Charles Boyer. Ωστόσο είχε μεταφερθεί άλλες δύο φορές προηγουμένως στο σινεμά. H πρώτη το 1916 από τον Colin Campbell με τους Helen Ware και Tom Santschi, που μάλλον έχει χαθεί και η δεύτερη το 1927. Σε παραγωγή της Metro-Goldwyn-Mayer, και σκηνοθεσία Rex Ingram, με τους Alice Terry και Iván Petrovich, της οποίας μια ημιτελής κόπια σώζεται σήμερα στα αρχεία της United Artists. Επίσης σώζεται και το τρέιλερ της ταινίας.
«Tea for Two»
Το φιλμ «Tea for Two» (1950) του David Butler, υπήρξε μια από τις πρώτες μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες. Της αξέχαστης Doris Day, που μετέφερε στο σινεμά το θεατρικό μιούζικαλ «No, No, Nanette» των Irving Caesar, Otto Harbach, και Vincent Youmans. Ωστόσο δεν ήταν η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του έργου. Το 1930, το είχε πρωτομεταφέρει στο σινεμά ο Clarence G. Badger με τον πρωτότυπο τίτλο του θεατρικού, με τους Alexander Gray, Bernice Claire και Louise Fazenda. Η ταινία του 1930, που εμπεριείχε και κάποιες Technicolor σκηνές. Δεν υπάρχει σήμερα στην ολοκληρωμένη της μορφή. Ημιτελής κόπια της σώζεται στο Εθνικό αρχείο της BFI, όπως και το soundtrack μαζί με ένα διαφημιστικό τρέιλερ.
«Kismet»
Άλλη μια μεγάλη θεατρική επιτυχία, το θρυλικό «Kismet», που γράφτηκε το 1911 από τον Edward Knoblock, ευτύχησε να μεταφερθεί 5 φορές συνολικά στον κινηματογράφο. Οι πιο γνωστές εκδοχές του σήμερα είναι οι πιο πρόσφατες. Αυτή του 1944 σε σκηνοθεσία William Dieterle, με τον Ronald Colman και τη Marlene Dietrich. Ταινία που φημίζεται για την εξαιρετική χρήση του technicolor και η μιούζικαλ εκδοχή του Vincente Minnelli, παραγωγής 1955. Με τον Howard Keel και την Ann Blyth.
Ωστόσο υπάρχουν και τρεις προγενέστερες εκδοχές του έργου, μια βωβή του 1920, σε σκηνοθεσία Louis J. Gasnier με τον Otis Skinner, που σώζεται και η εκδοχή του 1930. Μια φιλόδοξη παραγωγή της Warner, που γνώρισε τεράστια επιτυχία, μάλιστα κυκλοφόρησε σε έκδοση Vitascope ευρείας οθόνης (65 mm). Ενώ λέγεται ότι ήταν αρκετά τολμηρή για τα δεδομένα της εποχής, ειδικά στις σκηνές του χαρεμιού-πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτός ήταν και ο λόγος που η κόπια της χάθηκε.
Την ταινία είχε σκηνοθετήσει ο John Francis Dillon, ενώ πρωταγωνιστούσαν ο Otis Skinner (ο πρώτος διδάξας στο θέατρο αλλά και πρωταγωνιστής στη βερσιόν του 1920) και η νεότατη τότε Loretta Young. Σήμερα σώζονται μόνο κάποια μικρά αποσπάσματα από τα backstage των γυρισμάτων. Με βάση την αμερικανική εκδοχή του 1930, την επόμενη χρονιά, το 1931 ο William Dieterle (που σκηνοθέτησε την εκδοχή του 1944). Θα γυρίσει τη γερμανική βερσιόν του «Kismet», με τον Gustav Fröhlich και τη Dita Parlo, αλλά και αυτή η ταινία θεωρείται σήμερα χαμένη.
«Rose-Marie»
Το πιο μακροχρόνια πετυχημένο μιούζικαλ που ανέβηκε στο Μπρόντγουει μέσα στη δεκαετία του 20 ήταν το θρυλικό «Rose-Marie» των Rudolf Friml, Herbert Stothart, Otto Harbach και Oscar Hammerstein II. Ευτύχησε να μεταφερθεί τρεις φορές στο σινεμά. Η πιο πετυχημένη του μεταφορά, με κάποιες αλλαγές στην πλοκή του θεατρικού. Ήταν εκείνη του 1936 στη θρυλική υπερπαραγωγή της Metro-Goldwyn-Mayer, σε σκηνοθεσία W. S. Van Dyke, με τους Jeanette MacDonald, Nelson Eddy και James Stewart. Θα ακολουθήσει μια λιγότερο πετυχημένη εκδοχή, πάλι από τη Metro, το 1954, σε σκηνοθεσία Mervyn LeRoy, με τους Howard Keel και Ann Blyth. Ωστόσο η πρώτη εκδοχή της Rose-Marie του 1928 σε σκηνοθεσία Lucien Hubbard. Θεωρείται εδώ και πολλά χρόνια χαμένη. Γυρισμένη βωβή, είχε κρατήσει μόνο το στόρι του έργου και αποτέλεσε έναν από τους πρώτους πρωταγωνιστικούς ρόλους της Joan Crawford.
Η καταστροφή αυτής της πρώτης ταινίας, οφείλονταν σε μια τακτική που είχε κάποτε η Metro-Goldwyn-Mayer. Όταν γύριζε το ριμέικ μιας ταινίας, φρόντιζε να καταστρέφει όλες τις κόπιες της πρωτότυπης. Και δυστυχώς έκανε το ίδιο στην ταινία του 1928, όταν κυκλοφόρησε τη βερσιόν του 1936.
«Number 17»
Ένα πολύ πετυχημένο θεατρικό έργο θρίλερ, το «Number 17» του Joseph Jefferson Farjeon που είχε πρωτοανέβει το 1925. Μεταφέρθηκε στο σινεμά τρεις φορές, με πιο γνωστή σήμερα την εκδοχή του Alfred Hitchcock το 1932 με τους Leon M. Lion και Anne Grey. Ενώ ακολούθησε το 1949 η σουηδική εκδοχή, λιγότερο γνωστή, από τον Gösta Stevens. Ωστόσο στο συγκεκριμένο έργο βασίστηκε το 1928 μια αγγλογερμανική βωβή παραγωγή. Σκηνοθετημένη από τον Ούγγρο Géza von Bolváry, της οποία η τύχη αγνοείται σήμερα.
Η θεατρική κωμωδία του Arthur Richman, «The Awful Truth», πρωτοανέβηκε στο Μπρόντγουει το 1922 και μεταφέρθηκε τέσσερις φορές στον κινηματογράφο, με πιο γνωστές τις εκδοχές του 1937 σε σκηνοθεσία Leo McCarey, με τους Irene Dunne και Cary Grant (που θεωρείται σήμερα από τις κορυφαίες screwball κωμωδίες) και τη λιγότερο πετυχημένη μιούζικαλ εκδοχή του 1953, σε σκηνοθεσία Alexander Hall με τους Jane Wyman και Ray Milland με τον τίτλο «Let’s Do it Again». Ωστόσο υπάρχουν και δύο προγενέστερες εκδοχές, η μία βωβή του 1925 σε σκηνοθεσία Paul Powell με τους Agnes Ayres, Warner Baxter, που η μοναδική της κόπια σώζεται στα αρχεία ταινιών και τηλεόρασης της UCLA και μια ομιλούσα του 1929 σε σκηνοθεσία Marshall Neilan με τους Ina Claire και Henry Daniell που θεωρείται χαμένη.
«The Lady in Ermine»
Το γνωστό βιβλίο και κατοπινό θεατρικό μιούζικαλ των Frederick Lonsdale και Cyrus Wood, «The Lady in Ermine» το γνωρίζουμε κυρίως από την ομώνυμη ταινία που γύρισαν οι Ernst Lubitsch και Otto Preminger το 1948, με τη Betty Grable και τον Douglas Fairbanks Jr. Προηγήθηκαν όμως δύο εκδοχές, μια βωβή του 1927 σε σκηνοθεσία James Flood, με την Corinne Griffith και μια ομιλούσα του 1930 με τον τίτλο «Bride of the Regiment», σε σκηνοθεσία John Francis Dillon, με τον Walter Pidgeon και τη Myrna Loy. Και οι δύο ταινίες όμως σήμερα θεωρούνται χαμένες, ενώ από το «Bride of the Regiment» σώζεται μονάχα το soundtrack.
«Hobson’s Choice»
Ένα από τα δημοφιλέστερα βρετανικά θεατρικά έργα, το «Hobson’s Choice» του Harold Brighouse μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο τρεις φορές με καλύτερη εκδοχή εκείνη του 1954 του David Lean, και έναν εξαιρετικό Charles Laughton στον ομώνυμο ρόλο. Ενδιαφέρουσα ήταν και η βωβή εκδοχή του 1920 του Percy Nash, που σώζεται σήμερα, ωστόσο δεν υπάρχει καμία κόπια της ομιλούσας εκδοχής του 1931, σε σκηνοθεσία Thomas Bentley με τον James Harcourt, που θεωρείται σήμερα από τις πιο επιθυμητές-χαμένες ταινίες, από το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.
«Monsieur Lamberthier»
Το γνωστό θεατρικό μελόδραμα του Louis Verneuil «Monsieur Lamberthier», γραμμένο το 1927, το γνωρίζουμε κυρίως από το φιλμ «Deception» (1946) του Irving Rapper, με τη Bette Davis, τον Paul Henreid και τον Claude Rains, που στάθηκε μάλιστα μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές αποτυχίες της Davis και η απαρχή της παρακμής της καριέρας της. Το συγκεκριμένο έργο είχε μεταφερθεί για πρώτη φορά στον κινηματογράφο το 1929 με την ομιλούσα ταινία «Jealousy» σε σκηνοθεσία Jean de Limur, με τον Fredric March και την ταλαντούχα, θεατρική κυρίως ηθοποιό, Jeanne Eagels, η οποία έφυγε από τη ζωή πολύ νέα, σε ηλικία μόλις 39 ετών και ένα μήνα μετά την κυκλοφορία της συγκεκριμένης ταινίας στους κινηματογράφους, που και αυτή σήμερα θεωρείται χαμένη.
ΝΚ
Δείτε ακόμη:
Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου – Μέρος 1ο
Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου – Μέρος 2ο
Δείτε ακόμη:
Αφιέρωμα : ΤΟΛΗΣ ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΟΣ – Τα δύσκολα χρόνια πριν την καταξίωση!
Η μαγική δίαιτα που έκανε η Αλίκη Βουγιουκλάκη
Η Αλίκη του καλοκαιριού (Φωτογραφίες και δηλώσεις της αξέχαστης σταρ)
Το τελευταίο αντίο στον Τόλη Βοσκόπουλο
Ακολουθείστε το Koitamagazine.gr στο Google news και μάθετε πρώτοι όλα τα καλλιτεχνικά νέα!
