Αρχική RETROLOVERS Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου – Μέρος 2ο

RETROLOVERS

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου – Μέρος 2ο

Από

21/03/2020

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα μας στις χαμένες ταινίες του παγκόσμιου σινεμά δε θα μπορούσαμε να αφήσουμε απ’ έξω ‘’την πιο ποθητή ταινία του κόσμου’’, σύμφωνα με τη γνώμη πολλών σινεφίλ. Δεν είναι άλλη από τη βωβή ταινία «The Mountain Eagle» (1926) σε σκηνοθεσία του μετρ του σασπένς Alfred Hitchcock, η δεύτερη μεγάλου μήκους της καριέρας του. Ένα αισθηματικό δράμα με στοιχεία θρίλερ, αγγλογερμανικής παραγωγής, που μόλις ολοκληρώθηκε, οι παραγωγοί δεν την ενέκριναν και προβλήθηκε στους κινηματογράφους αργότερα, το 1927, μετά τη μεγάλη επιτυχία που είχε γνωρίσει η επόμενη ταινία του Hitchcock, «The Lodger: A Story of the London Fog» (1927).

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου

Δε γνώρισε όμως επιτυχία και χτυπήθηκε από τους κριτικούς, με αποτέλεσμα να χαθούν τα ίχνη της τα επόμενα χρόνια. Φήμες αναφέρουν ότι τα αρνητικά της ταινίας καταστράφηκαν από τον ίδιο τον Hitchcock, καθώς και ο ίδιος είχε αρχίσει να πιστεύει ότι το «The Mountain Eagle» δεν ήταν μια καλή ταινία, μάλιστα το είχε πει ξεκάθαρα στη συνέντευξη του στον Francois Truffaut. Το ότι κανείς δεν είδε την ταινία από το 1927 και μετά, ενισχύει το ενδιαφέρον πολλών σινεφίλ και το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τη συγκαταλέγει ανάμεσα στις 75 χαμένες ταινίες που αναζητούν ενεργά από το 2010. Ωστόσο τίποτε από την ταινία δεν έχει βρεθεί, πέρα από 24 φωτογραφίες το 2012 και παραμένει η μοναδική χαμένη ταινία του σκηνοθέτη της.

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί το 1926 με άλλη μια χαμένη από τότε αλλά και παντελώς απρόβλητη ταινία, το «The Woman of the Sea», της οποίας την παραγωγή είχε αναλάβει ο μεγάλος Charlie Chaplin. Ο Chaplin ήθελε να δώσει την ευκαιρία στην συμπρωταγωνίστρια δεκάδων ταινιών και πρώην σύζυγό του Edna Purviance, για μια αξιόλογη κινηματογραφική εμφάνιση σόλο, χωρίς τον ίδιο όπως είχε κάνει το 1923 με το φιλμ «A Woman of Paris». Και καθώς δεν ήθελε να σκηνοθετήσει, καθώς ήταν απασχολημένος με τα γυρίσματα της ταινίας «The Circus», αναθέτει τη σκηνοθεσία στον ελπιδοφόρο Γερμανό σκηνοθέτη Josef von Sternberg. Η ταινία πραγματοποίησε μία και μοναδική προβολή για περιορισμένο κοινό στο Beverly Hills το 1926. Δεν άρεσε και ο Chaplin αποφάσισε να μην την κυκλοφορήσει.

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου

Μάλιστα το 1933, το αρνητικό της καταστράφηκε παρουσία 5 ατόμων, όταν η υπηρεσία εσωτερικών εσόδων των ΗΠΑ ενδιαφέρθηκε για τα οικονομικά του Chaplin. Η ταινία καταστράφηκε για φορολογικούς σκοπούς. Υπήρχαν ωστόσο ενδείξεις για ύπαρξη κάποιας κόπιας της ταινίας στα στούντιο του Chaplin μέχρι και το 1946. Το 2005 ανασύρθηκαν από το προσωπικό αρχείο της Purviance πάνω από 50 άγνωστες φωτογραφίες. Πιθανό οι περισσότερες αφορούσαν την ταινία, που δυστυχώς δεν βρέθηκε ποτέ και είναι η μοναδική μεγάλου μήκους χαμένη ταινία που είχε ως συντελεστή τον Chaplin.

Άλλος ένας σπουδαίος σκηνοθέτης, του οποίου ταινίες αγνοούνται είναι και ο γερμανοαμερικανός Ernst Lubitsch. Είναι γνωστή στους σινεφίλ η υπόθεση της τελευταία του βωβής ταινίας «Eternal Love» (1929) με τον John Barrymore, που θεωρούνταν χαμένη για πολλές δεκαετίες και βρέθηκε στη δεκαετία του 90 στην προσωπική συλλογή της Mary Pickford όπου και στη συνέχεια αποκαταστάθηκε και υπάρχει σήμερα.

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου

Δυστυχώς δε συμβαίνει το ίδιο και με την ταινία του «Kiss Me Again» (1925), μια από τις πιο λαμπερές σοφιστικέ κωμωδίες του βωβού κινηματογράφου, με τη Marie Prevost και την Clara Bow, που η τύχη της αγνοείται από το 1948, όταν η Warner Bros κατέστρεψε πολλά αρνητικά ταινιών της λόγω αποσύνθεσης φιλμ που είχαν γυριστεί πριν το 1933. Ωστόσο η ταινία του Ernst Lubitsch που σήμερα αναζητούν πολλοί σινεφίλ είναι το «The Patriot» (1928) με τον Emil Jannings. Το «The Patriot» είναι η μοναδική χαμένη ταινία που προτάθηκε για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, ενώ σώζονται σε ταινιοθήκες διάφορα μικρά σημεία της, μάλιστα μια μπομπίνα στο Πορτογαλικό Κινηματογραφικό Αρχείο, όπως επίσης και το τρέιλερ, ενώ κάποια πλάνα της με εξωτερικές σκηνές πλήθους ενσωματώθηκαν στην ταινία του Josef Von Sternberg «The Scarlet Empress» (1934) με τη Marlene Dietrich.

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου

Μια από τις μυθικές προσωπικότητες του βωβού κινηματογράφου, η Gloria Swanson, πρωταγωνίστησε σε δεκάδες αξιοπρόσεκτες παραγωγές της εποχής, από τις οποίες οι περισσότερες σήμερα θεωρούνται χαμένες, ενώ στην εποχή τους υπήρξαν εμπορικά χιτ. Ανάμεσα σε αυτές, τα φιλμ «Hollywood» (1923) σε σκηνοθεσία James Cruze, που φημίζονταν για τη μακροσκελέστατη λίστα δημοφιλών ηθοποιών του βωβού ως γκεστ σταρ.

Όπως οι Charles Chaplin, Douglas Fairbanks, Pola Negri, Mary Pickford, Zasu Pitts, πέντε ταινίες που γύρισε η ηθοποιός με σκηνοθέτη τον Allan Dwan, τα φιλμ «A Society Scandal» (1924) «Her Love Story» (1924) «Wages of Virtue» (1924), «The Coast of Folly» (1925), «What a Widow!» (1930), το «Bluebeard’s 8th Wife» (1923) σε σκηνοθεσία Sam Wood, «The Untamed Lady» (1926) σε σκηνοθεσία Frank Tuttle, ωστόσο η ταινία που ψάχνουν πολλοί σινεφίλ σήμερα και θεωρείται και από τις αγαπημένες της ηθοποιού είναι το «Madame Sans-Gêne» (1925) του Léonce Perret, από το οποίο σώζεται μονάχα το τρέιλερ.

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου

Από τις ταινίες της Swanson που είχαν καλύτερη τύχη, η μοναδική της συνεργασία με τον Rudolph Valentino στο «Beyond the Rocks» (1922) σε σκηνοθεσία Sam Wood, που θεωρούνταν χαμένη για δεκαετίες και βρέθηκε το 2003 σε μια προσωπική συλλογή στην Ολλανδία.

Επίσης και άλλη μια ταινία της Swanson το «Sadie Thompson» (1928) σε σκηνοθεσία Raoul Walsh, μεταφορά του θεατρικού έργου του W. Somerset Maugham, έμεινε για δεκαετίες στην αφάνεια, καθώς έλλειπαν από την κόπια που είχε διασωθεί τα 8 τελευταία λεπτά, ωστόσο η ταινία αποκαταστάθηκε με φωτογραφίες από την παραγωγή και τίτλους, δίνοντας τη δυνατότητα στους σινεφίλ να δουν μια σχεδόν ολοκληρωμένη εκδοχή της.

Μια ιδιάζουσα περίπτωση υπήρξε η συνεργασία της Swanson με τον Erich von Stroheim στη θρυλική «Queen Kelly» (1928), μια από τις διασημότερες ατελείς ταινίες με αρκετό παρασκήνιο, που είχε να κάνει με τις διαφωνίες του σκηνοθέτη με την πρωταγωνίστρια και την παραγωγή που είχε ως αποτέλεσμα να απολυθεί ο Stroheim και να αντικατασταθεί από τον Richard Boleslawski που θα γυρίσει ένα διαφορετικό φινάλε από το προβλεπόμενο, ώστε να προβληθεί η ταινία στις αρχές της δεκαετίας του 30 στην Ευρώπη και στη Νότια Αφρική, όχι όμως στην Αμερική.

Από τότε δεν ξαναπροβλήθηκε ποτέ, μέχρι την τηλεοπτική της προβολή από την Αμερικανική τηλεόραση στη δεκαετία του 60, ενώ η Kino International την κυκλοφόρησε με τα δύο διαφορετικά φινάλε στη δεκαετία του 80 και με προσθήκη φωτογραφιών και τίτλων, ώστε να πλησιάσει την εκδοχή που οραματίζονταν ο Stroheim.

Χαμένα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου

Χαμένη ταινία και μάλιστα από την πιο δημιουργική της περίοδο, υπάρχει και στη φιλμογραφία της Greta Garbo. Η ηθοποιός βέβαια είχε κάνει κάποιους μικρούς ρόλους σε σουηδικές παραγωγές που σήμερα αγνοείται η τύχη τους, όπως τα «En lyckoriddare» (1921) και «Kärlekens ögon» (1922) και τα δύο σε σκηνοθεσία του John W. Brunius.

Μια από τις ταινίες της που αναζητούνται όσο λίγες σήμερα είναι το «The Divine Woman» (1928) σε σκηνοθεσία του Victor Sjöström, μια από τις πιο φιλόδοξες παραγωγές της Metro-Goldwyn-Mayer, που αναπαριστούσε τα νεανικά χρόνια της Sarah Bernhardt. Θεωρήθηκε μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές ερμηνείες της Garbo, προβλήθηκε στους κινηματογράφους το Γενάρη του 1928 αλλά δε γνώρισε επιτυχία και μετά αποσύρθηκε. Η κόπια της κάηκε το 1965 στην πυρκαγιά της Καλιφόρνια. Το 1993 βρέθηκε στη Μόσχα μια μπομπίνα της, δηλαδή 9 λεπτά από την ταινία, ενώ βρέθηκαν μετά άλλα 45 δευτερόλεπτα από το Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου που κυκλοφόρησαν το 2011.